Abstract:
Tanzim satış yıllar sonra tekrar Türkiye’nin gündeminde. Kur şokuyla beraber başlayan tüketici fiyatlarındaki artışlar kademeli olarak yükselip 2019 yılı Ocak itibarı ile gıdada aylık olarak yüzde %6, yıllık olarak yüzde %30 seviyesini geçince hükümet eski bir uygulama olan tanzim satışları 11 Şubat’ta ilk olarak İstanbul ve Ankara’da tekrar başlattı. Tartışmalar da satışlarla beraber başladı. Bir uçta tanzim satışın yapıldığı bölgelerde bile enflasyonu düşüremeyeceğini düşünenler, diğer uçta tanzimle beraber fiyat düşüşlerinin tanzim bölgelerden tüm ülkeye yayılacağını iddia edenler var.
Yaptığımız analiz tanzim satışların, Ankara ve İstanbul’da tanzime konu olan ürünlerde anlamlı bir fiyat düşüşüne sebep olduğunu ortaya koyuyor. Fiyat düşüşlerinin tanzime konu olmayan ürünlere veya tanzim satışın yapılmadığı bölgelere yayıldığı konusunda bir bulgu şimdilik yoktur. İstanbul ve Ankara’daki tanzimler sayesinde, bu illerdeki tanzim ürünlerin enflasyonunun diğer bölgelere kıyasla yaklaşık 6 yüzde puan daha az çıktığını tespit ediyoruz.
Tanzim satışların tanzim bölgesi (Ankara ve İstanbul) aylık enflasyonuna etkisi 0,144 yüzde puan olarak hesaplanmıştır. Türkiye’nin aylık enflasyonuna katkısı ise 0,06 yüzde puandır. TÜİK, 2019 Şubat ayı aylık enflasyonunu yüzde 0,16 olarak açıklamıştı. Hesaplarımıza göre tanzim satışların etkisi olmasaydı bu oran yüzde 0,22 olacaktı.
