Kamu açıklarının makro ekonomik etkileri : Türkiye çalışması

Abstract

Kamu kesimi mali politikalarının geleneksel amaçlarından biri de ekonomide uzun dönemde dengeli bir büyüme sağlamaktır. Gözlenen gelişmeler, dünya ekonomisinde kamu kesimi açıklarının, bu ülkelerin kararlı makro denge içinde büyümelerine engel olacak bir yapı meydana getirdiğini sergilemektedir. Geçen son on yılda, ekonomi politikasında hiçbir konu kamunun bütçe açıklarının etkileri kadar tartışılmamıştır. Farklı ideolojilerden politikacılar, açığı azaltmanın tüm ekonomilerin geleceği açısından önemini tartıştılar. Her ne kadar ekonomistler konuyla ilgili olarak farklı yönlere ayrılsalar da, bir çok iktisatçı açıkların zararlı görüşünü paylaşmaktadır. Bu çalışmada da Türkiye Ekonomisi’nin 1990-2003 yılları arası dönemde kamu borçlarının temel ekonomik değişkenler üzerinde oluşturduğu makro ekonomik etkiler incelenecektir. Çalışmanın ilk bölümünde konuya teorik bazda yaklaşılacak, ikinci bölümünde ise adı geçen yıllar için istatistiksel uygulama yapılacaktır. Uygulama çalışmasında Johansen Kointegrasyon (Eşbütünleşim) Analizi ve Vektör Otoregresif Analiz yapılacaktır. Çalışmanın amacı 1990-2003 yılları arasındaki dönemde kamu bütçe açığı değişkeninin ekonominin temel değişkenleri üzerindeki etkisini tespit etmektir. Bu çalışmada yapılan analizler sonucunda bütçe açıklarının milli geliri arttırdığını m2’deki artışın milli geliri azalttığını, faiz hadlerindeki artışın, döviz kurundaki artışın ve son olarak da cari işlemler açığındaki bir artışın milli geliri arttırıcı yönde etkilediği bulunmuştur. Konu ile ilgili yapılan bir çok çalışmada farklı ülkelerden farklı sonuçlar elde edilmiştir. Ancak genel bir değerlendirme yapıldığında bütçe açıklarının ekonomik dengeleri bozucu sonuçları kaçınılmazdır