İstanbul Boğaziçi rekreasyon alanları içinde bir yeniden işlevlendirme yaklaşımı : Küçüksu Mesire alanı örneği

Abstract

İstanbul'u geçmişte olduğu gibi bu gün de bir dünya kenti olması noktasında, dünya metropolleri arasına taşıyacak olan dünya ölçüsündeki tarihi, kültürel ve doğal değerleri ile Boğaziçi bölgesi önemli bir potansiyel taşımaktadır. Bu noktada, misyonu yerine getirebilmesi için söz konusu tarihi, kültürel ve doğal değerlerinin sürdürülebilirlik anlamında, korunarak yaşatılması, geliştirilmesi ve tanıtılması önemli ve ilkesel bir yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır. Osmanlı döneminde geliştirilen ve kent yaşamının önemli bir parçası haline gelen mesire alanları, Cumhuriyet Dönemi'ne geçişte yeni kamusal alan düzenlemeleri için altlık oluşturmuştur. Tarih boyunca çok işlevli, sosyal hayata ait aktivitelerin yer aldığı mekanlar olan mesire alanları; kent hayatına, yaşam kalitesine ve kullanıcıların yaşam tarzlarına yaptıkları katkılarla kullanıcısını memnun eden ve renkli bir kent hayatının oluşumuna yardım eden alanlar olmuşlardır. Çalışmanın temel amacı, Boğaziçi öngörünüm bölgesi içerisinde Tarihi Küçüksu Mesire Alanı'nın yeniden işlevlendirilmesine yönelik öneriler sunulmasıdır. Bu temel amaç bağlamında çalışmanın diğer alt hedefleri şunlardır; Tarihi Küçüksu Mesire Alanı'nın bir kültürel miras bileşeni olduğunun vurgulanması, günümüze kadar ulaşırken nasıl bir değişim süreci geçirdiği ve bu süreçten ne şekilde etkilendiğinin saptanması, mevcut durumunun ve sahip olduğu potansiyellerin incelenmesi, korunmasında ve kente dahil edilmesinde yaşanan sorunların saptanması, Boğaziçi alanını etkileyen yasa ve plan kararların mesire alanına etkilerinin araştırılmasıdır. Birinci bölümde çalışmanın amacı, kapsamı, çalışmanın temel kabulleri, çalışmada kullanılan materyaller ve yönteminin belirtildiği giriş bölümü yer almaktadır. İkinci bölümde mesire alanlarına genel bakış başlığı altında; rekreasyon ve mesire kavramları, kültürel miras bileşeni olarak mesire alanları, mesire alanlarının genel özellikleri ve İstanbul'da mesire olgusunun oluşum ve gelişim süreci incelenmiştir. Üçüncü bölümde Boğaziçi'nde Rekreasyon Alanlarına değinilmiş bunların neler olduğundan rakamsal veriler, tablolar, şekil ve grafikler kullanılarak bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde Küçüksu Mesire Alanı'nın genel özellikleri, oluşum, gelişim ve değişim süreci incelenerek bir yeniden işlevlendirme yaklaşımında bulunulmuştur. Çalışmanın beşinci ve son bölümünde ise bütün çalışma hakkında bir değerlendirme ve sonuç yazısı yer almaktadır. Çalışma sonucunda Tarihi Küçüksu Mesire Alanı'nın, gelecek nesillere sahip olduğu özgün değerlerin aktarılmasına fırsat verecek şekilde korunması gerektiği, sahip olduğu potansiyelleri ise Boğaziçi alanının ve kentin rekreasyonel yaşantısına yeniden dahil edilmesi yoluyla değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Considering its historical, cultural and natural assets; to make Istanbul one of the significant global metropolises as in the past, Bosporus area has a promising potential. At this point to accomplish this mission preserving, enhancing and promoting these historical, cultural and natural assets emerges as a principal approach. Early recreation areas which are developed and became important part of urban life at Ottoman Era turned into the bases for configuration of the new public space. Through the history, sites where versatile social activities occurred, recreation areas offered satisfying and colorful experience to its exploiters in terms of enhancing urban life, quality of life and life style. The aim of this study is to provide a proposal for revitalizing Historical Küçüksu Recreation Area in the Bosporus preview zone. Sub goals are; emphasizing the Historical Küçüksu Recreation Area‟s cultural worth, determining its transformation process in the course of time and how it is affected, determining its current condition and opportunities, determining the threats encountered in terms of preservation and inclusion to the urban life, researching the legal framework and planning decisions in Bosporus Area which are affecting the recreation area. In the first chapter of this study, aim of this study, its extents, key assumptions, materials used and the method is explained. In the second chapter under the title of overview of recreational areas, the concept of recreational activities, cultural asset of recreation areas, the main features of recreation areas and emergence and development of recreation phenomenon in Istanbul is analyzed. In the third chapter the recreation areas in Bosporus Area are mentioned in terms of quantitative data with the help of tables, figures and graphs. In the fourth chapter the main features of Küçüksu Recreation Area, emergence, development and transformation process of the area is analyzed and possible revitalizing procedure is discussed. In the fifth and the last chapter an assessment of the whole study and a conclusion caption takes part. As a result of this study the necessity of preserving the Historical Küçüksu Recreation Area to transfer its unique assets to the next generation and utilizing by inserting the functionality of the area into the recreational structure of the Bosporus Area and the city with its potentials is concluded.