Doğu Karadeniz bölgesi ulaştırma sistemleri analizi ve bölge ulaşımına dış ticaret odaklı yeni önerilerin getirilmesi

Abstract

Bölgelerin kalkınmasını sağlayan, en kritik ihtiyaçlardan biri olan ulaşım sistemlerinin, zamanın gereksinimleri ve teknolojileri doğrultusunda sürekli olarak revize edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada ele alınan Doğu Karadeniz Bölgesi, Türkiye’nin ulaşım konusunda en zorlu alanlarından birini oluşturmaktadır. Bölgenin zorlu topografyası ulaşım planlamasında ciddi zaman ve sermaye yatırımına ihtiyaç duymaktadır. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki dağınık yerleşim; sanayileşme ve şehirleşmenin gelişimini engellemektedir. Bunun bir sonucu olarak, bölge için hizmet sektörünün gelişmesi tek çıkış noktası olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, jeostratejik konumu ele alındığında; Doğu Karadeniz Bölgesi, yeni küresel pazar halini alan Hazar havzası ülkelerine açılan kapı olarak avantajını korumaktadır. Bu çalışmada, bölge ulaşımı analiz edilmiş ve ulaşımda, dış ticareti arttıracak hamlelere değinilmiştir. İlk adımda, bölgenin mevcut ulaşım sistemleri analizi ve dış ticaret durum analizi yapılmıştır. Daha sonra, veri ve yöntem başlığı altında, bölgedeki mevcut kullanım hacimleri ve tasarım kapasiteleri standirdize edilerek; gümrük işlemleri, paydaş ülke gayrisafi yurtiçi hasıladeğerleri gibi verilerle ilişkilendirilmiştir. Bağımsız Devletler Topluluğu, Karadeniz ülkeleri, Hazar Havzası ülkeleri gibi paydaşların gayri safi yurtiçi hasıla değerleri ile Doğu Karadeniz Bölgesi ulaşım sistemleri kullanımı arasında dikkate değer benzerlikler görülmüştür. Tahminlenen bu gidişat doğrultusunda, kapasitelerin olağan seyrinde ne zaman dolacağı ve oluşturulan senaryolar dahilinde ne zaman dolacağı projekte edilmiştir. Ortay çıkan tablo kapsamında sorunlar tespit edilmiş ve önceliklendirilen çözüm önerileri türetilmiştir.

Transport systems which are among the most critical needs that serve for regional development need to be constantly revised in view of timely demands and technological advances. The Eastern Black Sea regions that was studied in this thesis, is one of the toughest areas of Turkey in terms of transport. The challenging topography of the region needs significant time and investment in transport planning. Dispersed settlement in the Eastern Black Sea region prevents industrialization and urbanization. As a result of this, development of service sector can be reclaimed as the only point of improvement. In addition to this, when the geostrategic position of the region is considered, the Eastern Black Sea region preserves its advantage as the open door to Caspian basin countries, which have formed an emerging global market. In this study, the transport systems in the region were analyzed and moves for increasing foreign trade were pointed out. In the former part, analysis of the region’s current transport systems and foreign trade analysis have been made. In the latter chapter, under the data and methodology part, the region’s currently utilized volumes and designed capacities were standardized and were linked to information such as customs operations and gross domestic product. Significant similarities were observed between the gross domestic product trends in the Commonwealth of Independent States, Black Sea Countries and Caspian Basin Countries and utilization of Eastern Black Sea region transport systems. The times/years for reaching capacity as per business as usual case and established scenarios were projected in this expected conduct. In view of the resulting Picture, problems were identified and prioritized solutions were formulated.