Raylı sistemlerde kaza incelemesi ve önlenmesine ilişkin öneriler

Abstract

Raylı sistem tasıması, dünya üzerinde yaygın bir ulasım modudur. Türkiye’de raylı sistemler son dönemde yüksek hızlı tren ve Marmaray ile kentiçi toplu tasımada metro ve hafif raylı sistem yatırımlarıyla ivme kazanmıstır. Raylı sistem agının yaygınlasması ve yolcu-km sayısının artmasıyla raylı sistemlerde meydana gelen kazaların artacagı öngörülmektedir. Bu tezde, raylı sistem kazaları teknik olarak incelenmekte önlenmesi için öneriler sunulmakta ve hukuki alanda kaza bilirkisi raporlarında dikkat edilecek hususlar ele alınmaktadır. Birinci bölümdeki giristen sonra ikinci bölümde demiryollarının dünyada ve Türkiye’deki gelisimi ile TCDD’nin (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları) fonksiyonu islenmistir. Demiryolu terminolojisi içerisinde üstyapı ve altyapı grubu tanımlanmıs ve demiryollarının uluslarası yönüne deginilmistir. Üçüncü bölümde demiryolları bir sınıflandırılmaya tabi tutulmus, yolcu ve yük tasımacılıgı baslıkları altında uluslararası yük tasımacılıgı konusu ayrıntılarıyla islenmistir. Dördüncü bölümde raylı sistemlerde meydana gelen kaza çesitleri genel olarak sınıflandırılmıstır ve dünya çapında yasanan, en çok can kaybıyla sonuçlanan raylı sistem kazaları incelenmis, ardından Türkiye’deki durum ortaya konulmustur. AB ülkeleri ile Türkiye demiryolu kaza istatistikleri karsılastırılmıstır. Besinci bölümde bilirkisiligin ne oldugu ve islevi ele alınmıstır. Kaza kategorilerine göre bilirkisi raporları, güncel dava dosyalarından örneklendirilmektedir. Olay yeri incelemesi anlatılmaktadır. Raylı sistem kaza incelemesi tanımı, amacı ve önemi ortaya konulmaktadır. Altıncı bölümde raylı sistem kazaların önlenmesi açısından demiryolu bakım, tamir unsurları anlatılmaktadır. Demiryolunun en önemli güvenlik unsuru olan sinyalizasyon sistemleri hakkında ayrıntılar verilmektedir. Yedinci bölümde kaza inceleme raporu hazırlayanların dikkat edecegi demiryolları acil durum yönetimi standardı islenmistir. Bilirkisilerin rapor yazarken dikkat edecegi yasa maddeleri çıkarılmıs ve eksiklikler ortaya konulmustur. Sekizinci ve son bölüm tez sonuçlarıdır.

Railways constitute an important transport mode all around the world. Thanks to recent investments in high-speed rail, Marmaray as well as metro and LRT in the field of urban transport, railway systems have also gained a new momentum in Turkey. With the expansion of the railway network and increase in passenger-km, more and more accidents are envisaged to take place in railway systems. The present study presents a technical investigation of railway accidents, suggests about prevention and discusses the legal issues to consider in expertise reports. After the first chapter, the second chapter deals with the development of railways around the globe and in Turkey, with particular emphasis on the function of the TCDD (Turkish State Railways). Further, following a definition of superstructure and infrastructure with reference to the railway terminology, the international aspect of railways is also discussed. Chapter three presents a classification of railways, and elaborates on the international freight transport falling under this classification. The fourth chapter categorizes in general the accidents types in railway systems and examines the deadliest railway accidents around the world and subsequently presents the Turkish examples. Accident statistics are compared between EU and Turkey. Chapter five defines discusses the definition and function of expertise, which is further illustrated through recent examples of legal expertise on the basis of accident categories. Describes the crime scene investigation. Rail accident investigation definition, purpose and significance have been revealed. Chapter six discusses the issues of maintenance and repair with a view to preventing railway accidents. Further, it provides details about signaling systems, which constitute the foremost element of safety in railways. The seventh chapter deals with the railway emergency management standard to be considered by experts in preparing accident investigation reports. To this end, it incorporates important legal clauses and existing shortcomings. The eighth and last chapter is tessis result.