Trafik problemi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin baş etmesi gereken konuların
başında gelmektedir. Bu sebeple pek çok kent, bütçesinin büyük bir bölümünü ulaşım
yatırımlarına ayırmaktadır.
Trafik problemlerinin çözümünde ilk akla gelen uygulamalardan karayolu kapasitesini
artırma uygulamaları, kısa vadede trafik problemlerini çözse de uzun vadede trafiğe
çözüm olmamaktadır. Yapılan karayolu yatırımları kendi trafiğini doğurmakta, ulaşım
rahatladıkça trafiğe çıkan araç sayısı artmakta ve bir süre sonra trafik sıkıntıları yeniden
ortaya çıkmaktadır.
Hızlı Otobüs Taşımacılığı (Bus Rapid Transit, BRT) ve Otobüs Şeridi (Bus Lane)
uygulamaları, son yıllarda dünyanın birçok ülkesinde hızla yayılmaktadır. Bunun
sebebi; bu projelerin kısa sürede tamamlanması ve hızlı bir şekilde olumlu sonuçlar
alınması. İstanbul’da bu sistemlerin örnek uygulamaları yapılmıştır. Bu tez kapsamında
Dünyadaki ve İstanbul’daki Hızlı Otobüs Taşımacılığı uygulamaları (Metrobüs Sistemi
ve Toplu Ulaşım Şeridi) ve birçok ülkede uygulamaları olan fakat Türkiye’de benzer
uygulaması bulunmayan doluluk oranı yüksek olan (içinde 3 ve daha fazla kişi olan)
araçlarında kullanabileceği şerit uygulamaları incelenmiştir.
İstanbul’da mevcut karayollarında yüksek doluluklu şerit uygulamalarının trafiğe
etkisinin değerlendirilmesi için 2 farklı güzergâhta PTV Vissim trafik mikrosimülasyon
programı ile mevcut durum ve senaryo modelleri yapılmıştır.
Tez kapsamında yapılan bu modellerde mevcut karayolu altyapısının verimli
kullanılması ve kişi başı ortalama seyahat süresinin azaltılması amaçlanmıştır. Senaryo
modellerde toplu ulaşım araçlarının ve yüksek doluluklu araçların seyahat süreleri
kısaldı. Ayrıca sistemdeki tüm kişilerin ortalama kişi başı seyahat süresinin azaldığı
tespit edilmiştir.
Traffic problem is one of the most important issues that must be solved in developed
and developing countries. Therefore, many cities use most of their budget to
transportation investments.
Projects to increase highway capacity are the first thing coming to mind in an attempt to
solve traffic problem. Although these projects are useful for short-term, they are not
long-term solutions for traffic problem. New highway projects encourage people to
drive their cars instead of using public transportation. Because of this, new traffic
congestions emerge.
‘Bus Rapid Transit’ and ‘Bus Lane’ projects are rapidly getting popular around the
world since these projects have been completed in a short time. In addition, it is a fact
that positive results have been obtained after these projects were being implemented.
‘Bus Rapid Transit’ and ‘Bus Lane’ were put into practice in İstanbul. As part of this
thesis, these projects were researched with their examples in İstanbul and the world.
Also ‘High Occupancy Vehicle Lane’ (HOV) project which is not implemented in
Turkey was handled in the thesis.
HOV suggestions at two different routes in İstanbul were modeled with PTV Vissim
traffic simulation program. Present and suggestion models were modeled.
Aim of the modals was using the present highway capacity productively and decreasing
travel time per person. Public transportation vehicle and HOV vehicle’s travel time
were decreased. In addition this, average travel time per person was decreased.
