Kompostun seçilmiş bazı sebzelerin gelişimi üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

İstanbul’da günlük ortalama 16.000 ton evsel atık oluşmaktadır. Kemerburgaz Geri Kazanım ve Kompost Tesisi’nin günlük kapasitesinin 1.000 ton olduğu, tesiste bu atıklardan organik içeriğe sahip olanların mikroorganizmalar aracılığıyla ayrıştırılarak toprak şartlandırıcısı olarak da isimlendirilen kompost malzemesi elde edildiği bilinmektedir. Yapılan birçok bilimsel çalışma, kompost uygulamalarında en önemli sınırlayıcı faktörün kompostun ağır metal muhtevası olduğunu göstermiştir. Bu tez çalışmasında iki farklı bölgede buğday ve marul bitkileriyle yapılan ekimlerde kontrol (0) ve çalışma gruplarına farklı konsantrasyonlarda (2 ve 6 ton da-1) kompost uygulanmış elde edilen bitkilerden alınan numuneler laboratuarda analiz edilmiştir. Buğday ile yapılan deneylerde artan kompost uygulamaları ile birlikte bitki yeşil kısımlarına önemli miktarda Cd geçebildiği belirlenmiştir. Vinas katkılı kompostla yetişen bitkilerin dokularına geçen Cd miktarının, daha fazla olduğu görülmüştür. Zeolit ve vinas uygulamaları Co, Mo, ve Ni için kayda değer bir etki yapmamış, yüksek standart sapmalar nedeni ile Cr ve Pb’deki değişimlerin bitki büyümesini olumsuz yönde etkilemeyecek kadar düşük olduğu gözlemlenmiştir. Çim bitkilerinden alınan klorofil numuneleri, mikro element ve ağır metaller bakımından incelendiğinde kompost uygulamalarından sonra alınan yeşil kısım örneklerinde kompost uygulamasından kaynaklanan anlamlı bir değişim olmamıştır. İlave mineral N gübrelemesi ile Fe, Mn, B, Al, Cd, Cr ve Pb de gözlenen azalmanın bitki biyokütlesindeki artışın bir sonucu olan seyrelme etkisinden kaynaklandığı belirlenmiştir.

In Istanbul,16.000 tons of domestic waste is produced per day. It is known that the daily capacity of Kemerburgaz Recycling and Composting Facility is 1.000 tons and wastes with organic content are decomposed by microorganisms and compost material called as ‘soil conditioner’ is obtained daily. Many scientific studies have showed that the most important limiting factor in the application of compost is the heavy metal content of the compost. In this study, wheat and lettuce were planted in two different regions and different concentrations of compost (2 and 6 tons/da) were applied to study(1) and control (0) groups and samples were analyzed in the laboratory. It is found in experiments conducted with wheat plants that significant amounts of Cd was transported to the green parts of the plants with increased compost applications. It is observed that Cd amount was higher in plants that vinasse compost was applied. Zeolite and vinasse applications did not make any significant differences in terms of Co, Mo, and Ni amounts and differences in Cr and Pb amounts were too low to adversely affect the plant growth. When chlorophyll samples taken from grass plants were analyzed in terms of micro-elements and heavy metals it was seen that there was no significant difference resulting from compost application in the green parts of the plant samples. It is found that the decrease observed in Fe, Mn, B, Al, Cd, Cr and Pb amounts after additional mineral N-fertilization was resulting from ‘the dilution effect’ caused by increase in plant biomass.