Erişilebilirlik sosyal hayata katılabilme açısından özürlüler için son derece önemli bir konudur. Toplumsal yaşamın her alanında özürlülerin de yer alması, tedavi eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanması, üretime katılması, sosyal kültürel ve sportif faaliyetlere katılması mekânların ve ulaşım sistemlerinin erişebilir ve kullanışlı olarak düzenlenmesi ile doğrudan ilgilidir. Bu nedenle fiziksel çevre ve ulaşım sistemleri; planlama ve tasarım aşamasından itibaren, özürlüler dahil bütün sosyo-ekonomik grupların kullanım ve erişilebilirlik gereksinimlerini karşılayabilecek biçimde düzenlenmelidir. Kent içinde hareketliliğin büyük düzeyde taşıtlara bağımlı olması toplu ulaşım sistemlerinin önemini artırmaktadır. Toplu ulaşım sistemleri denildiğinde sadece ulaşımda kullanılan araçların akla gelmemesi, araçların bulunduğu durak, istasyonların ve bu alanların çevresinde yer alan kaldırımların rampaların, merdivenlerin, yaya geçitlerinin vb. de düşünülmesi ve bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada özürlülük ve erişilebilirlik kavramları, Dünya, Türkiye ve İstanbul Metropoliten Alanı’nda yaşayan özürlülerin niceliksel değerleri ve yasal haklarının tarihsel gelişimi üzerinde durulmuş, kent içi toplu ulaşım sistemlerinde özürlülerin erişilebilirliğine yönelik tasarım ilkeleri kapsamında Zeytinburnu ilçesinde yer alan toplu ulaşım durak, istasyon ve çevresi ile ulaşım araçlarının teknik açıdan analiz edilerek, alanda görevli personel ve özürlülerle olmak üzere iki ayrı anket çalışması yapılmıştır. Yapılan analizler ve anket çalışmaları neticesinde Zeytinburnu ilçesinde bulunan toplu ulaşım sistemlerinde özürlülerin erişilebilirliğine yönelik yapılan düzenlemelerin eksik olduğu ve standartlara uygun yapılmadığı tespit edilmiştir.
Accessibility is an extremely important issue for people with disabilities to participate in social life. The inclusion of persons with disabilities in all aspects of social life, benefit from treatment, education and rehabilitation services, being included in production and participate in social, cultural and sporting activities are directly related to the regulation of places and transportation systems in accessible and convenient form. Therefore, the physical environment and transportation systems; starting from the planning and design stage, should be regulated to meet usage and accessibility requirements of all socio-economic groups including people with the disabilities. Being of mobility within the city mainly dependent on the vehicles increases the importance of public transportation systems. When 'public transportation systems' is said, not only public transport vehicles come to mind; vehicle stops , the stations and ramps, sidewalks, stairs, pedestrian crossings etc. in the vicinity of these areas should be considered and evaluated as a whole. In this study, it is focussed on the concepts of disability and accessibility, and the quantitative values and the historical development of the legal rights of people with disabilities living in the World, in Turkey and Istanbul Metropolitan Area; within the scope of design principles in urban public transport systems that is intended for accessibility for people with disabilities, the public transport stops, stations and surroundings with transport vehicles in Zeytinburnu were analyzed in the technical point of view, and two seperate surveys were made with personnels and people with disabilities. As a result of the analyzes and surveys, it was determined that the regulations, which are made for the accessibility for people with disabilities in the public transportation systems in Zeytinburnu, are not enough and were not made suitable to standards.
