Finans merkezlerinin kentsel mekâna etkisi, riskler ve fırsatlar : İstanbul Finans Merkezi örneği

Abstract

Tezin amacı; günümüz finans merkezlerinden yola çıkarak o kentin taşıması gereken özellikleri, kazanılmış deneyimleri ve günümüz şehircilik ilkeleri ışığında ülkemizde kurulması düşünülen uluslararası finans merkezi projesinin(İstanbul Finans Merkezi Projesi) mekânsal düzenlemelerinden önce yol haritası niteliğindeki idari yapılanmanın dünya örnekleri üzerinden değerlendirmek, stratejik planlama sistematiğinde olduğu gibi önce sorunların tespiti için potansiyel ve risklerin neler olduğunu ortaya koymak ve projenin kente ve kentliye yapabileceği etkilerin sosyal, ekonomik ve mekânsal açılardan değerlendirilerek bu projeye katkılar sunabilmektir. Bunun için çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın yapılış amacı, kapsamı ve izlenecek olan yöntem ortaya konmakta olup ikinci bölümde dünyaca kabul görmüş finans merkezi tanımlarına yer verilmekte ve bu merkezlerin tarihsel gelişim süreçleri hakkında bilgiler sunulmaktadır. Üçüncü bölümde dünya örnekleri üzerinden finans merkezi olabilme kriterleri incelenmekte olup finans merkezlerinin genel yapısı; kurumsal yapılanması içerisindeki organizasyon şemalarının değerlendirmeleriyle birlikte hem arazi kullanım üzerindeki etkileri hem de sosyal ve ekonomik açıdan etkileri değerlendirilmektedir. Dördüncü bölümde ise İstanbul metropoliten alanı özeline inilerek İstanbul’un genel olarak finans merkezi olması değerlendirilmektedir. Dördüncü bölümde “Finans Merkezi” projesinin konumu, yasal dayanakları, idari yapılanması ve planlama kararları içerisindeki yeri değerlendirilmekte, mevcut durumları itibariyle finans merkezi olarak belirlenen alanların potansiyel ve riskleri ortaya konulmaktadır. İstanbul Finans Merkezi Projesi’nin fiziki, sosyal ve ekonomik boyutları irdelenmekte ve bu yönlerden yapabileceği etkileri ortaya konulmaktadır. Beşinci bölümde genel olarak değerlendirme ve sonuçlar ortaya konulmakta ve İstanbul Finans Merkezi hakkında planlamaya ve mekânsal yapılanmaya, sosyo-ekonomik yapılanmaya ve örgütsel yapılanmaya yönelik öneriler getirilmektedir. Bu çalışma İstanbul’un tamamına yönelik değerlendirmeler ışığında yapıldığı için İstanbul bütününü kapsamaktadır.

Aim of the thesis is to make evaluations about the International Finance Center (İstanbul Finance Center) planning to structured in the Turkey, starting from today’s finance centers, -characteristics that have to be in a city, gained experiences, and from the urbanism principles- and make and assesment from the wordwide examples, to state the potentials and risks for detecting the problems literally in Strategic Planning systematics, and make assesment of the the project’ s probable social, spatial and economical effects on the city also living in it, then to make additive contributions to the Project. Therefore, in the first section of the study, aim, the scope and the method is determined then in the second section worldwide leading finance centers are described and given detailed information of this centers within the history. In the third section the criterias of being a finance center are described, and the general structure of the finance centers, evaluation of the organisational schema within institutional structure, both social and economical effects also land use effects are evaluated. The fourth section is about İstanbul, and İstanbul is generally evaluated as being a finance center. Additionaly in this section, location of the finance center project, legal supports, administrative structuring and place within planning desicions are evaluated, also potentials and risks of the areas as determined as finance center at the current case. The social and economical dimensions of the Ġstanbul Finance Center Project are explicated and the effects of the project are expressed. The fifth section is the general assestment and result section. In this section suggestions are given about planning and spatial, socio-economical and organisational structuring for the İstanbul Finance Center. As this study all includes the assesments about the Istanbul, all entires the city of İstanbul.