İstanbul’un ulaşım sorunu sürekli olarak büyümektedir. Metropolün hem sanayi, ticaret ve
turizm merkezi olması, hem de kontrolsüz büyümesi bu sürekliliğin temel taşlarını
oluşturmaktadır. Sürekli büyüyen ve çevreye yayılan metropol kentlileri de giderek büyüyen
ulaşım sorunlarıyla karşı karşıya kalmaktadır.
Artan araç sayısı trafik tıkanıklıklarına buna bağlı olarak ta seyahat sürelerinin uzamasına
neden olmaktadır. Kent trafiğinin işleyebilmesi için İnsanların toplu ulaşıma yönlendirilmesi
yeni odak noktalarının oluşturulması zorunlu olmaktadır. Ulaşım hizmetlerinin düşük maliyet
düzeyinde tutulabilmesi için böyle bir yönelim zorunluluktur. Sosyal faydanın ulusal ekonomi
ölçeğinde sağlanması ise hizmetin ağırlığını ucuz ulaşım sistemlerine veya yöntemlerine
kaydırmakla olur. İstanbul tek başına Türkiye’nin akaryakıt tüketiminin yüzde 20’sini kent içi
ulaşımında kullanmaktadır.
Toplu taşıma kitlesel taşımadır. Ancak düşük hızlı taşıma demek değildir. Toplu taşımada
ticari hızı artırarak seyahat sürelerinin kısalması ve yakıt tüketimi ile birlikte işletme
giderlerinin azaltılması planlanmaktadır.
Trafiğin yoğun olduğu Avrupa ve Anadolu yakasındaki belirli bölgelerde belirli güzergahlar
üzerinde belirli hatlar belirlenmiştir. Belirlenen bu hatlar üzerinde toplu taşıma araçlarının bir
ay süre ile anlık ve ticari hız hızları belirlenmiştir. Daha sonra otobüslerin hızları ile yakıt
tüketimlerini ilişkilendirmeye çalıştık. İncelemeler sonucunda sabah ve akşam pik saatlerde
araçların hızlarında düşüşler buna bağlı olarak işletme giderlerinde artışlar gözlemlenmiştir.
Istanbul’s public transportation service problem is getting bigger day by day. As being one of
the biggest metropole all over the world, the center of industry, trade and tourism, its
uncontrolled growth affectes this persistance problem. Besides, not only the increasing
number of citizens but also vehicles come up against the transportation problem and this
consequently causes to the trafic jam which means a delay in time of arrival. It is required to
establish the new transport service access point to relieve the traffic jam. The low
transportation cost is also inevitable for the transportation service. It is possible only when
the facilities are conducted by the cheap transportation systems or modes of transportation in
the national economy scale. On the other hand, percent 20 of fuel consumption of Turkey is
already consumed in Istanbul by the public transportation.
The public transportation means mass transportation. In consequence of gaining more time
by increasing the public transportation’s speed will provide a decrease the workforce loss,
fuel consumption and the administrative expenses.
Momentary changes of speed and fuel consume of public service vehicles' on the specific
routes where traffic is intense in specific districts in both Asian and European side in istanbul,
was examined for a month. As a conclusion, it has been found that, in the peak hours in the
morning and in the evening, vehicles' speed decrease and so operation expenses increase. In
other times of the day, it has been seen that vehicles' speed increases and so operation
expenses decrease due to that.
