Sahipsiz köpekler kendi refahlarının yanı sıra toplum refahı için de kontrol altında tutulmalıdır. Bu durum sahipsiz hayvanlara yönelik bakım, tedavi ve rehabilitasyon merkezleri (SHBTRM) aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. SHBTRM’ler; sahipsiz hayvanların belediye görevlilerince toplatılarak getirildikleri ve gerekli tedavi, kısırlaştırma, aşılanma ve sahiplendirilme süreçleri boyunca barındırıldıkları merkezlerdir. Hayvanlar söz konusu mekanda rehabilite de edilebilirler. Bahsi geçen merkezlerin işlevleri ve getirilen hayvanların kalma süreleri, yönetmelikler ve talepler doğrultusunda çeşitlenmektedir.
Tez çalışmasında SHBTRM’lerin hizmet verdiği hayvan gruplarından yalnızca köpekler konu alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, halk sağlığını korumaya katkı sağlamak ve söz konusu mekanların işleyiş performansını arttırmak için tasarımın irdelenmesidir. Bu işlem, kullanıcı grubu ve işlev doğrultusunda gerçekleştirilerek tasarıma dair standardizasyon önerileri sunulmaktadır. Standardizasyon önerileri; sahipsiz köpeklere yönelik bakım, tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinin (KBTRM) iç ve dış mekanlarına ilişkin yasal düzenlemeler, uzman görüşleri, kullanıcı ve muhtemel kullanıcı yaklaşımları ile mevcut literatürün analizi sonucunda şekillenmiştir. Çalışmada insan ve köpek etkileşiminin söz konusu mekanlarda nasıl olduğu, bu durumun tasarımı nasıl etkilediği ve işlevle şekillenmesi gereken mekanların nasıl olabileceği ele alınmıştır. Tez çalışmasının hipotezi; KBTRM’lerin çalışma verimlerinin iç mekan tasarımı ve çevre düzenlemeleriyle artırılabileceği ve tasarımın işleve destek olabileceğidir.
Çalışmanın kapsamında birden fazla araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemler; literatür taraması, anket uygulaması, gözlem ve sözlü görüşmedir. Çalışmanın sonucunda; söz konusu merkezlerin tasarımının işlev ile direkt ilişkili olduğu ve bu ilişkinin çalışma verimini etkilediği görülmüştür. Elde edilen bulgular ışığında KBTRM’lerin tasarımına ilişkin standardizasyon önerileri geliştirilmiştir. Tez çalışması, konuyla ilgili olarak mevcut (yerel) literatüre katkı sağlaması açısından önemlidir.
Stray dogs must be kept under control for the sake of public welfare as well as for their own well-being. This circumstance is realized through the care, treatment and rehabilitation centers intended for stray animals (SHBTRM). The SHBTRMs are the centers where stray animals are brought by the municipality officials and where they are housed during the procedures of the required treatment, neutering, vaccination and adoption. The animals can be rehabilitated in the aforesaid environment, as well. The functions of the mentioned centers and the stay durations of the brought animals vary in line with the regulations and the demands.
Out of the animal groups which receive service from SHBTRMs, merely dogs are handled as the topic in the thesis study. Within this context, the purpose of the study is to contribute to the protection of public health and to scrutinize design in order to increase the operation performance of the mentioned environments. This purpose is realized in line with the user group and function; and standardization suggestions with regard to the design are offered, accordingly. The standardization suggestions are shaped by the legal regulations concerning the interior and exterior spaces of the care, treatment and rehabilitation centers intended for stray dogs (KBTRM) as well as by the expert opinions, the user and probable user approaches and the analysis of the current literature work. In the study, how the interaction between humans and dogs are realized in the said environments, how this circumstance affects the design and how the environments that should be shaped by function can be like are handled. The hypothesis of the thesis is that the operation efficiency of the KBTRMs can be increased through interior design and environmental planning; and that design can support function.
The research methods used in the study’s scope are more than one. These methods are literature review, questionnaire application, observations and interview. At the end of the study, it is observed that the design of the aforesaid centers is in direct relation with the function and that this relation affects the operating efficiency. Standardization suggestions for design are developed in consideration of the obtained findings. The thesis study is important in terms of its contribution to available (local) literature.
