İç mekan tasarımında farklı pamuk tekstil ürünlerin akustik performans özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Tekstil, Latince Textilis kelimesinden gelmektedir ve dilimize teknik bir kelime olarak girmiştir. Türkçe karşılığı Dokumacılık olmasına rağmen, günümüzde tekstil kelimesi çok geniş bir anlam kazanmıştır. Tekstil ürünleri giysi malzemesi olmak dışında iç mekan tasarımının vazgeçilmez unsurlarından biri halindedir. İç mekan tasarımının elemanlarından olan perde, döşeme kaplaması, duvar kaplaması vb. bir çok noktada kullanılır. Kullanılan bu tekstil ürünleri ise sentetik ve doğal liflerden oluşmaktadır. Doğal lifler isminden de anlaşılacağı üzere doğada hazır halde bulunan ya da yetiştirilerek elde edilen liflerdir. Temin edildikleri kaynaklara göre üç grupta toplanırlar; bitkisel lifler, hayvansal lifler ve mineral lifler. Doğal bir lif olan pamuk ekonomik açıdan en değerli bitkisel liflerden biridir. Tohumdan elde edilir ve giyim dışında, yapı tekstilleri ve endüstride de çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Ses dalgalarının oluşumu, iletimi, işitme-algılama-etkilenme, ölçüm ve kontrol teknolojileri ve uygulamalarını kapsayan ve kısaca ses olayı ile ilgili tüm konuları içine alan akustik; ses bilimi ve tekniği olarak tanımlanır. Akustik tasarım, seslerin hacim içerisinde hacmin işlevine uygun ve doğru olarak algılanmasına olanak sağlayacak akustik kalite ve konforu yaratmak için gerekli mimari biçimleniş, malzeme ve uygulama detaylarının belirlenmesiyle iyi akustik özellikleri olan mekânların oluşturulması sürecidir. Kültürel faaliyetler sergileyen mekanlarda, sesin dinleyicilere düzgün ve aynı seviyede ulaşılmasını sağlamak gerekir. Bu mekanlarda akustik konforu sağlamak için, ses yutucu malzemeler, gürültü, reverberasyon süresi, salon formu gibi önemli faktörleri düşünerek planlama yapmak ve yine malzemelerin seçiminde bu faktörleri göz önünde bulundurmak gereklidir. Bu çalışmanın amacı, tekstil ürünlerinden pamuğun iç mekân tasarımında akustiğe etkisinin öneminin anlaşılmasını sağlamaktır. Çalışmanın birinci bölümünde tekstil ile ilgili temel bilgiler anlatılmıştır. Daha sonra pamuk tekstilinin özelliklerine değinilerek, akustik tasarımında kullanılmasının yararlarından bahsedilmiştir. İkinci bölümde akustik tasarım ve ses biliminin temel tanımları anlatılmış ve daha sonra kültürel faaliyetler sergileyen mekanlarda akustik konforu sağlamak için gereken kriterlere değinilmiştir. Bu çalışmanın deney kısmında farklı dokuma şekillerindeki üç farklı gramajdaki işlenmemiş pamuk tekstilinin ses yutum katsayısı, empedans tüp kullanılarak elde edilmiştir. Deneyin sonuçları ve kültürel faaliyetler sergileyen mekanların gereksinimleri göz önüne alınarak, deneyi yapılan pamuk tekstillerin uygulanabileceği mekanlara örnekler verilmiştir.

The word textile derives from the Latin “Textilis” and has entered our language as a buzzword. Although the Turkish equivalent weaving, nowadays has a very broad meaning. Textile products are not considered to be the material exclusively used for clothing. It is also one of the indispensable elements of interior design. The interior design elements such as curtains, flooring, wall covering and so on are used widely in many locations. These textile products consist of synthetic and natural fibers. As the name implies, natural fibers are present in the nature or obtained by raising. They are available in three groups according to their sources; vegetable fibers, animal fibers and mineral fibers. As a natural fiber, cotton is economically one of the most valuable vegetable fibers. It is obtained from the seed of the cotton plant and including clothing, it is widely used in home textiles, structure and the industry. The science and the technique of sound deals with the formation of sound waves, transmission, hearing-detection, measurement, control technologies and their applications, and briefly all of that related to the issue involving sound acoustics. Acoustic design, consists of configuring the sound volume appropriate for the function and accurate acoustic quality and the comfort perceived as necessary by the audience. The design also includes the necessary implementation details to determine the material with good acoustic space properties in the process of creation. In cultural performance halls, it is of great concern that the sound reaches the audience directly and simultaneously. Accordingly, the points that need to be considered by planning for acoustic comfort in these halls include; sound absorbing materials, noise, reverberation time and finally the form of the hall itself and also in the choice of materials considering these factors are necessary. The purpose of this study, is to facilitate the recognition of the acoustic effects of the cotton textile products used in interior design. At the first chapter of the thesis, the basics about "textile" has been presented continuing with the specifications of cotton and consequently its use in the acoustic design. The second chapter deals with acoustic designing and the general definitions of the science of the sound. The criteria for realizing the acoustic comfort in cultural performance halls have been explained there after. The tests performed in the "impedance tube" helped establish the sound absorption coefficient of different weaving patterns in three different weight samples of cotton probes. According to these results and the requirements of cultural performance halls, some examples of using these tested cotton textiles in different places are presented in the test chapter.