Günümüzde teknolojik gelişmeler nedeni ile Elektrikli ve elektronik cihazlar günlük
hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş ve tüketim hızı da giderek
hızlanmaktadır. Gelişen teknoloji ile beraber gün geçtikçe daha çok yeni model pazara
sürülmekte ve tüketim artmaktadır. Tezin ana amaçlarından biri de ülkemizdeki eatıklar
ile ilgili mevcut durumun ortaya konarak, halkın konu ile ilgili bilinç düzeyinin
belirlenmesidir. Bu kapsamda EEE’lerin özellikleri, üretim ve tüketim miktarları ile
konuyla ilgili ulusal ve uluslar arası yasal mevzuatlar incelenmiştir.
Elektronik atık adı verilen yeni bir çöp türü ile karşı karşıyayız. Bilgisayar, monitor,
televizyon, buzdolabı, çamaşır makinası, cep telefonu ve bunun gibi ev, ofis ve
endüstride kullanım alanı bulan, yararlı ömrünü tamamlamış veya arıza nedeniyle
kullanılmayan, tamiri mümkün olmayan aletlerin tümü elektronik atık kategorisi altında
toplanmaktadır. Bu aletler başta metal ve plastik olmakla beraber çeşitli bileşenlerden
oluşmaktadır. E-atıklar, yer kaplamaları ve sağlığa zararlı maddeler içermelerinden
dolayı dünyada gittikçe büyüyen bir sorundur. Günümüzde E-atıkların geri dönüşüm
için toplanması ve içinde bulunan metallerin sağlıklı şartlarda geri kazanılması çevre ve
insan sağlığı bakımından da büyük önem taşımaktadır. AB standartlarına bakıldığında
tüketiciye de E-atıkların bertarafı konusunda çeşitli yükümlülükler getirildiği
görülmektedir. Türkiye’de “Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin
Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik” ile E-Atıklar konusunda çeşitli
idari, hukuki ve teknik esasların düzenlenerek elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı
zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş
durumdadır. Bu çalışma kapsamında E-atıkların oluşumu, potansiyeli, metal içerikleri,
bertarafı ve ilgili yasal düzenlemeler ulusal ve uluslararası ölçekte incelenmiş ve Eatıkların
yönetimi, ekonomisi ve içindeki değerli metallerin geri kazanımına yönelik
çalışmalar yapılmıştır. Bir elektronik atık tesisinin yaklaşık olarak bir yıldaki kar ve
zarar durumu incelenmiştir.
Today because of technological development, the types of electric and electronic
equipments and producing of them are increasing and as a result of this, rapid
consumption is also gaining speed. Along with advancing technology, more new models
are introduced to the market and the consumption increases. The main aim of the thesis
is defining of conscious degree of people about subject by displaying the present
situation about electronic wastes. In this scope, the properties of electronic equipments,
the amount of consumption and producing, national and internatinal legal regulations
about subject were passed through a fine sieve.
All in all, people today are faced with a new type of waste called as electronic waste.
Waste electrical and electronic equipments are a waste type consisting of any
irreparable, broken or unwanted computers, monitors, televisions, refrigerators, washing
machines, cell phones and other electrical or electronic appliance accumulating from
households, industry, trade and other sources. Electrical and electronic scrap
particularly is characterised by the multiplicity of varying types of equipment and their
very complex composition, a composite material system consisting of the main
components metals and plastics. E-waste problem becomes even greater when we
consider that large space they occupy and the toxic substances in them. Today,
collecting E-waste to recycle and to recover heavy metals in them under healthy
conditions is also important for environment and human health. When we look at EU
standards, it is obvious that consumers also have been put under some obligations to
dispose e-waste. In Turkey, various administrative, legal and technical principles about
E-waste have been arranged and the restriction of use of some harmful materials of
waste of electrical and electronic devices have been determined by “Regulations On
Limiting the Use of Some Harmful Materials in Electrical and Electronic Goods” . In
this study, we tried to analyze formation, potential, metal content and disposal of Ewaste
and relevant legal regulations both on national and international scale. In addition,
various suggestions have been put forward for management and economy of E-waste
and recycling of precious metals in them.An electronic waste facility were
approximately one year profit and loss statement.
