Tez
Permanent URI for this collectionhttp://acikerisim.bau.edu.tr:4000/handle/123456789/1275
Browse
2 results
Search Results
Item Değişkenlik modelleri ve İMKB hisse senetleri piyasası'nda değişkenlik modellerinin kesitsel olarak irdelenmesi(İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006) Sarıoğlu, Serra Eren; Tekbaş, Mehmet ŞükrüBu çalışmanın amacı, hisse senetlerinde riskin nasıl tahminleneceği ve hangi etkenlerin riski belirlediği sorularına Türk Sermaye Piyasası’nda bir yanıt bulabilmektir. Riskin nasıl tahminleneceği sorusunu yanıtlayabilmek amacıyla, İMKB Ulusal–100 Fiyat Endeksi getiri değişkenliğini en iyi tahminleyen değişkenlik modelleri Ocak 1991 - Aralık 2004 ve Mayıs 1996 - Aralık 2004 dönemleri olmak üzere iki ayrı dönem için araştırılmıştır. Değişkenlik modellerinin performansları dört ayrı kesit için iki ayrı istatistikî yönteme göre değerlendirilmiştir. Bunlardan ilki hata istatistikleri, diğeri regresyon analizidir. Elde edilen bulgulara göre, hata istatistiklerinde koşullu modellerin koşulsuzlara göre her kesitte ve her dönemde üstün olduklarını söylemek mümkün değildir. Regresyon analizlerinde koşullu modeller (GARCH, EGARCH ve TARCH) koşulsuzlara göre daha etkin ve tarafsız tahminleyenler olarak bulunmuşlardır. Bu modellerin riski açıklayıcılık güçleri de daha yüksektir; Mayıs 1996 – Aralık 2004 döneminde R2 en yüksek değerini % 29,1 ile TARCH Modeli’nde bulmuştur. Riski belirleyen faktörlerin araştırılması yine iki ayrı dönem için yapılmış ve çalışmada çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. İMKB aylık riskinin aylık faiz oranı, sanayi üretim endeksindeki aylık değişim, para arzında beş ay önce meydana gelen değişim ve yabancı yatırımcı sahiplik oranının bir ayda % 4’ten daha fazla değişmesinden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu dört etkenden faiz oranı ve yabancı yatırımcı sahiplik oranındaki % 4’ün üzerinde gerçekleşen değişim, diğer iki değişkene göre risk üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptirler. Oluşturulan modelin riski açıklama gücü % 56,8’dir. En yüksek açıklayıcılık gücüne sahip bir değişkenlik modelinin neredeyse iki katına yakın açıklayıcılık gücüne sahip olan faiz oranı ve yabancı yatırımcı sahiplik oranının belli bir oranda değişimi, İMKB’nin riskinin yabancı yatırımcıların sahipliklerinden yüksek düzeyde etkilendiğini göstermektedir.Item Opsiyon değerlemenin temelleri ve temel opsiyon değerleme modelleri ile stokastik değişkenliğin İMKB hisse senedi piyasaları’nda geçerliliklerinin araştırılması(İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006) Gökçe, Gökçe Alp; Tekbaş, Mehmet ŞükrüBu çalışmanın amacı temel opsiyon fiyatlama modellerinin İMKB’deki geçerliliklerinin araştırılmasıdır. Bu nedenle 1998-2004 dönemi için geçerli olmak üzere 17 hisse senedi ve iki endeks üzerine yazılmış olan 3.192 adet bir ay vadeli, avrupa tipi, kar payı korumalı, başabaş alım ve satım opsiyonları tasarlanmış ve Black-Scholes modelinin iki ve binomial modelin ise beş versiyonunun kullanımı ile fiyatları tahminlenmiştir. Tahminlenen fiyatlar ile opsiyonun üzerine yazıldığı varlığın yazım anındaki cari fiyatlarının oranlanması yoluyla elde edilen alım/satım sigortası maliyet oranları ile ilgili opsiyonun vadesi içerisinde gerçekleşen değişkenlikleri arasındaki ilişkinin düzeyi regresyon, serisel korelasyon analizlerinin ve anakütle ortalama testlerinin kullanımı ile araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre alım/satım sigortası maliyet oranları ile gerçekleşen değişkenlikler arasında genel olarak yüksek ve anlamlı ilişkiler vardır. Opsiyon fiyatlarının tahminlenebilirliklerinin yüksekliği açısından, İMKB-30 ve İMKB-100 Endeksleri’nin üzerlerine yazılmış olan opsiyonlarla birlikte veya bunların hemen ardından, üzerlerine yazılan opsiyonların işlemlerine başlanması en mümkün görünen hisse senetleri alfabetik sırayla AKGRT, ARCLK, EREGL, FROTO, KCHOL, PTOFS, SAHOL ve TOASO’dur. Örnek kütleye dahil olan bir çok hisse senedinin fiyatlanabilirlik düzeylerinin 1998’den 2004’e doğru yükseliş eğiliminde olduğu da belirlenmiştir. Endeksleri için ise ilgili dönemde kesin bir yükselişten söz edilemez ancak bunun en belirgin nedeninin dönem içinde fiyatlanabilirlik düzeyinde gerçekleşen tek bir sert ve kısa süreli düşüş olduğu da tespit edilmiştir. Dolayısıyla, ilgili dönem için geçerli olmak üzere, piyasanın zayıf düzeyde etkinliğe yaklaşmaya çabaladığı, bu konuda çok kararlı olmasa da bir eğilim gösterdiği, bir meyile sahip olduğu söylenebilir.