Glutatyon, Sistein ve Homosistein Tayini İçin Perilen Diimid Temelli Floresan Probların Geliştirilmesi ve Hücresel Uygulamaları

Abstract

Çesitli floresan sensörlerin gelistirilmesi ve uygulamaları ile ilgili çalısmalar 1980?li yılların basından beri devam etmektedir. Bu tip sensörlerin ortaya çıkmasıyla floresans spektroskopisi, biyokimyasal ve biyomedikal çalısmalarda, klinik analizlerde ve çevresel kirlilik incelemelerindeki pratik uygulamalara kadar pek çok alanda kullanılmaya baslanmıstır. Sistein (Cys), Homosistein (Hcy) ve Glutatyon (GSH) gibi birbirine benzer yapıda olan biyotiyollerin seçici ve duyarlı bir sekilde tayin edilmesi günümüzde hala bir Problem olarak karsımıza çıkmaktadır. Bu çalısmada, perilen diimit türevi moleküller sentezlenerek, sistein, homsistein ve glutatyonun florimetrik olarak seçici ve duyarlı bir sekilde tayinlerini gerçeklestirebilecek Probların gelistirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, detayları deneysel kısımda verilen, tiyol grubuyla reaksiyon verebilecek fonksiyonel gruplara sahip perilen diimit türevleri sentezlenmistir. Sentezlenen bu bilesikler kullanılarak hazırlanan Probların sistein, homosistein ve glutatyona cevapları incelenerek, sinyallere pH etkisi, tayin limiti, cevap süresi, çözücü etkisi ve diger iyonlara ve amino asitlere karsı seçiciligi gibi karakteristik özellikleri belirlenmistir. Canlı hücrelerde tiyol gruplarının tayini amacıyla sentezlenen floresan Problarının biyogüvenli bir sekilde kullanılabilecegini göstermek ve bu Probların kullanılacagı optimum konsantrasyonları belirleyebilmek için HEK293 (Saglıklı insan embriyonik böbrek hücreleri) ve HepG2 (insan karaciger kanser hücre hattı) hücreleri üzerine ve sitotoksisite testleri gerçeklestirilmistir. Proje kapsamında sitotoksiste çalısmalarına ilave olarak floresan Probların hücre içi glutatyon, sistein ve homositein gibi tiyol gruplarını bulunduran bilesiklerin görüntülenmesinde kullanılabilirligi analiz edilmistir.