Yüksek Doğru Gerilim (Hvdc) Enerji İletimi İçin Çinko Borat Katkılı Htv Silikon Yalıtkanların Geliştirilmesi

Abstract

HVDC ile enerji iletimi, yüksek gerilim alternatif akım (HVAC) enerji iletimine göre sahip olduğu avantajlardan dolayı, bir çok ülkede kullanılmakta olup ülkemizde de ilerleyen yıllarda kullanımına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Havai hatlarda kullanılan izolatörlerin en önemli problemi kirlilik olup, hidrofobik yüzeye sahip silikon izolatörlerin kullanımı ile bu problem önemli ölçüde aşılmıştır. Ülkemizde, silikon izolatörlerin elektrik enerji iletim/dağıtımındaki kullanımı sürekli artış göstermektedir. Kimyasal reaksiyonlara maruz-kalmaları, iz-erozyon dayanım problemleri, hidrofobik özelliklerini yitirmeleri ve uzun süreli çalışma performanslarındaki belirsizlikler silikon izolatörler ile ilgili en önemli problemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun işletme tecrübesi nedeni ile HVAC sistemlerde kullanılan silikon izolatörlerin tasarımları için uluslararası standartlar geliştirilmiş olmasına rağmen HVDC sistemler için henüz standartlar oluşturulamamıştır. Bu durum HVDC sistemlerde kullanılan silikon yalıtkanlar için ilave çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir. Silikon yalıtkanların iz-erozyon direncinin arttırılması için ATH ve silika gibi katkılar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu projede, ATH gibi hidrat suyu içeren çinko-borat bileşiğinin HTV silikon yalıtkanı ile birlikte kullanımı araştırılmıştır. Yapılan çalışmalarda, çinko-borat katkılı HTV silikonların karakterizasyonu, fiziksel-kimyasal analizleri ve özellikle DC gerilimler altındaki iz-erozyon dayanımları ve dinamik hidrofobik özellikleri incelenmiştir. Ek olarak, çinko borat katkılı HTV ile ATH katkılı HTV silikon yalıtkanların karşılaştırmalı performans deneyleri gerçekleştirilmiştir.