Yanya Cephesinde Hekim Yardımı: Dr Süleyman Numan ve Balkan Felaketinde Sağlıkçı Desteği

Abstract

Balkan Harbi, Türkiye Tarihi açısından bir dönüm noktasıdır. Milli Mücadele 1912’de başlamış ve ulusal kimlik Balkan Harbiylegündeme gelmiştir. Bu savaşta Balkanlarda büyük miktarda toprak yitirilmiştir. Osmanlı’nın Avrupa’daki kimliğinin silinmesiyleberaber getirdiği sonuçlardan diğer biri de dikkatlerin Anadolu’ya dönmesi, Türk Milliyetçiliği’nin ön plana çıkmasına sebepolmuştur.Aralıklı olarak devam eden sert ve kanlı çatışmalardan oluşan Balkan savaşları Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve en sonKaradağ’ın katılmasıyla 8 Ekim 1912 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilanıyla başladı, 30 Eylül 1913’te İstanbulanlaşmasıyla sona erdi. Osmanlı Ordusu Sırbistan-Bulgaristan sınırı, Karadağ cephesi ve Epir (Yanya)-Teselya cephesinde çarpışacaküç kolordudan oluşuyordu. Trablusgarp Savaşından yeni çıkan Osmanlı Ordusu mali ve askeri bakımdan büyük sıkıntı içinde olup,ordunun stokları yetersiz, silah ve malzeme eksikliği had safhadaydı. Yanya cephesi, üç kuşatma (Edirne-İşkodra-Yanya) içinde,kuşatılan Osmanlı şehirleri içerisinde ilk düşeniydi. Yunan ordusu, Yanya’da güçlü Osmanlı direnişiyle karşılaşmasına rağmen gaipgelmeyi başardı. Osmanlı Cephesinde malzeme ve silah eksikliğinin yanında yeterli beslenmenin olmaması nedeniyle her günaçlıktan yüzlerce asker ölüyor, hastalıklar ve hastalar günden güne artıyordu. Harp sırasında birçok yaralı ve hastanın tedavisi içinorganize edilen sağlık hizmetlerinin başına Bağımsız Kolordu Başhekimi Süleyman Numan Bey tayin edilmişti.Dr.Süleyman Numan, 1890 yılında Askeri Tıbbiye’den mezun oldu. 1894 yılında Almanya’ya giderek 6 yıl Berlin 1. Dahiliye kliniğindeV.Leyden’in yanında asistan olarak görev aldı. 1900 yılında İstanbul’a geri dönerek Gülhane Askeri Hastanesi Dahiliye kliniğindegörevine devam etti. Araştırıcı ruhluydu, öğrencilerinin iyi eğitim almaları için sürekli hasta yanında sorular sorarak onlarıdüşünmeye ve araştırmaya sevk ederdi. İyi bir Tıp Tarihi bilgisine de sahip olan Dr. Süleyman Numan’ın kendisine göre ince buluşlarıve hükümleri vardı. Onun için hastalık değil hasta önemliydi.Yanya kalesinde görev alan hekimlerin her birinden azami şekilde yararlanmaya özen gösteren Dr. Süleyman Numan, askerlerarasında görülen bulaşıcı hastalıklara karşı tedbiri göz önünde bulundurarak şüpheli gördüğü olguların incelenmesi için güvenilirlaboratuvarlardan yararlandı. Yanya kalesinde, şehirde ve cephede sağlık işlerini sonuna kadar büyük ciddiyetle devam ettirdi. Savaşbaşlangıcından sonuna kadar şehirde hastaların kalabileceği 25’den fazla çeşitli özellikte ve büyüklükte evler açtı, hasta yatağı sayısı6.697’ye ulaştırdı. Osmanlının yenilgisiyle sonuçlanan savaşın sonunda yaralı ve hastaların tedavisini tamamladı, ağır olanlarıntahliyesini sağladı ve İstanbul’daki görevine döndü.