Examining the ecological quality of Küçükçekmece District parks in Istanbul in terms of permeability and natural vegetation

Abstract

Küçükçekmece, sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal değerleri ile İstanbul'un Uluslararası düzeyde kimliğini belirleyen önemli ilçelerinden biridir. Bu araştırmada Küçükçekmece ilçesinde mevcut olan parkların ekolojik kalite ilkeleri açısından irdelenmesi yapılmıştır. Ekolojik kalite, bir peyzajın habitat değerlerini belirleyen strüktürel ve fonksiyonel özelliklerinin bileşkesidir. Parkların ekolojik kalitelerinin objektif bir değerlendirilmesinin yapılması mevcut durumun iyileştirilmesi ve gelecekte kent ortamına habitat değeri yüksek olan alanların kazandırılması açısından önemlidir. Mevcut park alanlarında yapılacak iyileştirmeler yaşanabilir bir kent ortamı oluşturacaktır. Bu temel anlayış doğrultusunda Küçükçekmece İlçesi parklarında ekolojik kalitenin irdelenmesi yapılmıştır. Bir alanın ekolojik kalitesini belirleyen dört ilke vardır. Bitkisel Üretim, su, geçirgenlik (toprak) ve doğal vejetasyon örtüsü (biyolojik çeşitlilik). Bu araştırma ekolojik kalite ilkelerinden geçirgenlik ve doğal vejetasyon örtüsü dikkate alınarak iki aşamada yapılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında Küçükçekmece Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğünden bitki listesi temin edilmiştir. Park isimleri ve parkların alanları \"Küçükçekmece İlçesi Yeşil Koridor Dönüşüm Projesinden\" elde edilmiştir. Toprak yüzeyinin zemin malzemesi ile kaplandığı veya aşırı kullanımdan dolayı toprağın sıkıştırıldığı ve bitki yetişmesine olanak veremediği yerler geçirimsiz toprak yüzeyi olarak kabul edilmiştir. Park alanları ile geçirimli yüzey alanları arasında bir ilişkinin olup olmadığı Spearman Korelasyon testi ile irdelenmiştir. Parkların geçirimlilik oranının parkların bulundukları mevkiiye göre değişip değişmediğide Pearson Chi-Square testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında 63 parkta mevcut olan bitki örtüsü yerinde incelenmiştir. Mevcut bitki örtüsü analizi ağaç, ağaçcıklar, çalılar, çiçekler ve yerörtücüler olarak yapılmıştır. Araştırmanın sonunda incelenen 63 parkta ortalama geçirimlilik oranının %35,19 ve doğallık oranının ise %52 olduğu ortaya çıkmıştır. Bu araştırma aynı zamanda parkların geçirimli toprak yüzeylerinin yetersiz kaldığını ve bundan dolayı kent ortamına ekonomik, sosyal, ekolojik katkısı olan park alanlarının habitat değerlerinin düşebileceği sonucunu ortaya koymaktadır. Araştırma sonucu diğer ilçelerde parklarla ilgili çalışmalarda ekolojik kalite ilkelerinin kullanımına yönelik somut bir örnek olacaktır. Araştırma parkların tasarımı ve planlamasında ekolojik kalite faktörlerinin dikkate alınması gerektiğinin önemini ortaya koymaktadır.