Tez
Permanent URI for this collectionhttp://acikerisim.bau.edu.tr:4000/handle/123456789/160
Browse
Item Boğaziçi koruma alanında 1990-2010 arasındaki gelişimin ve mevcut yasanın uygulamasında ortaya çıkan sorunların incelenmesi(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011-05) Şişman, Toygar; Aksoy, YıldızAsya ile Avrupa Kıtalarının birleştiği yerde bulunan Boğaziçi, sahip olduğu bu özel konum nedeniyle dünya üzerindeki siyasi, ekonomik ve askeri açılardan stratejik etkilerini ve önemini, tarihsel geçmişinde olduğu gibi bu gün de korumakta, uluslararası ilişkilere yön vermede daima odak noktası olmaktadır. Küreselleşen dünya ile birlikte, dünya metropolleri, cazibe ve çekim merkezleri olabilmek üzere uluslararası arenada öne çıkabilmek, projeler üreterek kentlerini yenilemek ve zenginleştirmek için yarış içindedirler. Ancak bunun sonucu çoğalan benzer yapıya sahip kentlerin arasında sahip olduğu özgün tarihi, kültürel ve doğal değerleri ile taşıdığı potansiyel İstanbul’un diğer dünya kentleri ile olan farklılığını da ortaya koymakta ve öne çıkarmaktadır. İstanbul için 2007 yılında yapılan 1/100.000 ölçekli İstanbul İl Bütünü Çevre Düzeni ve 1/25.000 ölçekte üretilen İstanbul Nazım İmar planlarında belirlenen ana amaç; “bir küresel bölge merkezi olmak ve Dünya Kentleri gruplamasında bir üst gruba geçmek” olmuştur. İstanbul’u, geçmişte olduğu gibi bu gün de bir dünya kenti olması noktasında, dünya metropolleri arasına taşıyacak olan dünya ölçüsündeki tarihi kültürel ve doğal değerleri ile Boğaziçi bölgesi, önemli bir potansiyel taşımaktadır. Bu noktada, misyonu yerine getirebilmesi için söz konusu tarihi kültürel ve doğal değerlerinin sürdürülebilirlik anlamında, korunarak yaşatılması, geliştirilmesi ve tanıtılması önemli ve ilkesel bir yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır. 22.11.1983 tarihinde yürürlüğe giren 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu İstanbul Boğaziçi Alanı’nın kültürel ve tarihi değerlerini ve doğal güzelliklerini kamu yararı gözetilerek korumak ve geliştirmeyi amaçlayan yapısıyla üst ölçekli stratejik planlara uygun ilkelere sahiptir. Ancak yapılan değişikliklerle Boğaziçi Kanunun yapısı etkilenmiş, amaçlarını gerçekleştirmekten uzaklaşmıştır. Boğaziçi Kanununun amaçları doğrultusunda yenilenmesi gerekliliği doğmuştur. Boğaziçi Alanının doğal yapısı ile sahip olduğu rekreasyon özellikleri ve bunun yanında tarihi yapılarıyla turizm potansiyeli göz önüne alındığında ileride yapılması olası Kanun değişikliklerinin Boğaziçi’nin korunarak geliştirilmesi amacını eksiksiz yerine getirmesi gerekmektedir. Çalışmaya Boğaziçi’nin coğrafi özelikleri konumu, önemi topoğrafik yapısı, iklim ve bitki örtüsü anlatılarak başlanmış, mevcut idari yapı ve Boğaziçi Alanı tanımlanmıştır. Bu alandaki nüfus değişiminin 1990-2010 yılları arasındaki gelişimi incelenmiştir Bir sonraki bölümde Boğaziçi’nin geleceğine ışık tutması açısından tarihsel gelişimi incelenmiştir. Boğaziçi’nin günümüze kadar gelişiminin tarihi Bizans öncesi, Bizans dönemi, Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet sonrası dönem olarak 4 bölümde incelenmiştir. Boğaziçi kültürün meydana geldiği Osmanlı Dönemi yüzyıllık dönemler halinde incelenmiştir. Cumhuriyet dönemi sonrası toplumsal gelişmelerin Boğaziçi Alanına etkisi anlatılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde Boğaziçi Öngörünüm bölgesi ölçeğinde güncel alan kullanımı 2 bölüm halinde incelenmiş, 1.bölümde arazi kullanımı incelenerek yapı analizi yapılmış, konut, turizm sanayi alanlarının güncel durumları anlatılmıştır. 2.bölümde Boğaziçi’nin yeşil dokusunu oluşturan rekreasyonel alanlar ve koru alanlarının güncel durumları anlatılmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde Boğaziçi alanında yapılan koruma ve planlama çalışmaları 2 bölümde incelenmiş, 1970-1990 ve 1990-2010 yılları arasındaki gelişmeler anlatılmıştır.1970-1990 yılları arasında yürürlüğe giren 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu ve sonrasında yapılan değişiklikler ve uygulamada doğurduğu sonuçlar anlatılmıştır.1990-2010 yılları arasında mevzuat değişikliklerinin Boğaziçi alanına etkileri incelenmiştir. Çalışmanın altıncı bölümünde mevcut işleyişte karşılaşılan sorunlar kaynaklanan sorunlar mevzuat ve uygulama olarak iki bölümde incelenmiştir. Farklı kanunların Boğaziçi Alanına müdahalesinden kaynaklı sorunlar, idari yapı kaynaklı sorunlar ve Boğaziçi Kanununun kendi içindeki eksikliklerinden doğan sorunlar mevzuat kaynaklı sorunlar başlığı altında incelenmiştir. Uygulama sorunları denetim, izin prosedürü, Boğaziçi Alanında yaşayan ve Kanunu uygulayanların sorunları olarak dört bölümde incelenmiştir. Değerlendirme ve öneriler kısmında Boğaziçi’nin korunarak güzelleştirilmesi amacıyla Boğaziçi Kanunun yenilenme ihtiyacı doğrultusunda, olası yasal düzenlemelerde göz önüne alınacak noktalar ve genel öneriler anlatılmıştır. Bu önerilerin uygulanmasının Boğaziçi Alanının korunarak geliştirilmesi doğrultusunda mevcut işleyişteki sorunları azaltacağı ve İstanbul’un dünya kenti olma vizyonununa katkı sağlayacağı düşünülmektedir.