Otobüsle toplu taşımada yolcu hareketlerinin analizi ile hat planlama; İzmir için örnek bir çalışma

Abstract

Bu çalışma, İzmir kentinin toplu taşıma sisteminin niceliksel bir analiz ile değerlendirilmesi amacına yönelik olarak başlatılmıştır. Bu kapsamda otobüsle toplu ulaşımda hat planlamasına ilişkin süreç ele alınmıştır. Çalışma kapsamında ilk olarak İzmir belediye otobüslerinin yolculuk profilleri incelenmiştir. İnceleme sonucunda İzmir toplu ulaşım ağının büyüklüğü ortaya konarak, bu büyüklük ile sistemi planlamanın ve yönetmenin önemi ve zorluğuna dikkat çekilmiştir. Bu durumda 311 hat ve 2147 adet otobüsten oluşan toplu ulaşım filosunun planlanması ile 50 km² yarıçapındaki alanda günde 1,5 milyon (1, 397 Bin) yolcuya sağlanacak ulaşım hizmetlerin optimizasyonu için dinamik bir planlama sürecinin geliştirilmesine olan ihtiyaç vurgulanmıştır. Buna göre, seçilen örnek bir güzergahtaki 20 hatlık kapasitenin iyileştirilmesi için kullanılacak bir dinamik planlama altyapısının geliştirilmesi için analizler yapılmış ve hat planlama için örnek model geliştirilmiştir. Model için gerekli veriler araçlar üzerinden GPRS bağlantıları ile alınan verilerin tutulduğu veri tabanından alınmıştır. Model, seçilen hat bazındaki yolculuk sayılarını referans alarak hatta çalışacak optimum araç sayısını belirlemekte ve zaman planlaması yapmaktadır.

This study has been started for the purpose of evaluation using some quantitative analysis for the public transportation system of Izmir. In this context, the line planning process for public bus transportation system has been discussed. In the first part of the study the public bus traveller profiles have been examined. Due to the result of the review, it has been presented that it has difficulty and importance planning and managing this size of transportation system. In this case, it has been understood that in the public transportation system consisting of 311 bus lines and 2147 units within a radius of 50 km² and 1.5 million passanger movement in a day (1, 397 thousand), passenger transportation services will be provided by dynamically optimized planning process. Accordingly, by using the data related to a selected instant route including 20 public bus lines, a dynamic model has been developed for improving the line planning infrastructure. Necessary data for the modelling effort were taken from the database supplied from buses with GPRS connections. The model determines the optimum number of vehicles and the scheduling related to the selected line, by using the number of passenger movements.