Tez
Permanent URI for this collectionhttp://acikerisim.bau.edu.tr:4000/handle/123456789/160
Browse
14 results
Search Results
Item Türkiye’de kentsel dönüşümde kurumsal yapılanma ve katılım sorununa eleştirel bir bakış(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012-09) Gül, Gülcan; Özden, Pınar PelinKentler; geçmişten bu yana insanların birlikte yaşadığı, üretim ve tüketim faaliyetlerini gerçekleştirdikleri ve kendi belirledikleri kurallar çerçevesinde yaşamlarını sürdürdükleri alanlar olmuşlardır. Kentlerde hızla artan nüfusun beraber başlayan iki boyutlu gelişim, şehirlerin merkezlerinde önemli sorunlar yaratmaya başlamıştır. Ayrıca kentin merkezdeki imkânlarını iyi değerlendirilemeyerek dışa doğru yayılması, hem doğal çevreyi tehlikeye sokmakta hem de kent içindeki alanların değer kaybetmesine, sosyal hayatın giderek kötüleşmesine ve doğal çeşitliliğin azalmasına yol açmaktadır. Fiziki çevrenin kötüleşmesi, trafik sorunu, gecekondulaşma, kötü yapılaşma, doğal değerlerin kaybedilmesi, mevcut kent kimliliğinin zedelenmesi, kent ekonomisinin kötüye gidişi gibi birçok fiziksel, sosyal ve ekonomik sebepler kentlerin acilen yeni bir anlayışla elden geçirilmesinin gerekliliğini göstermektedir. Bunun sonucu olarak kentsel dönüşüm bir çözüm arayışı olarak ortaya çıkmaktadır. Dönüşüm uygulamalarının hangi aktörlerce gerçekleştirileceği bir tartışma konusu iken altı çizilen en önemli noktalardan bir diğeri de dönüşüm alanlarındaki halkın yerinden edilmemesi olmaktadır. Aktörlerin ne tür modeller ile bir araya geldiği, sürecin nasıl şekillendiği ise uygulamalar ile birlikte tartışılmaya devam edilen konular arasındadır.Türkiye'de kentsel dönüşüm, merkezi yönetim ve yerel yönetimlerce gündeme alınmış bulunmaktadır. Hukuksal alanda da dönüşüme ilişkin yasa ve yönetmelikler çıkmış ve çıkmaya devam etmektedir. Çıkan yasa ve yönetmeliklerin nasıl bir planlama anlayışı oluşturduğu, kentlerde yaşanan sorunlara nasıl çözümler getirdiği, kurum ve kuruluşlar arasında nasıl bir işbirliği gözettiği, uygulamalara ne tür organizasyon yapıları ve modeller sunduğu incelenmesi gereken başlıca alanlardandır. Günümüz şehircilik anlayışında, tarihi mekânların tekrardan kazandırılması, o bölgedeki sosyal ve kültürel dokunun zedelenmemesi ve kentsel dönüşüm projelerinin başarıya ulaşması için dünyanın her yerinde olduğu gibi "katılım" kavramı esas alınmalıdır. Katılım kavramı; öncelikle dönüşümün planlandığı bölge halkının sürece aktif katılımının sağlanması ile birlikte merkezi hükümetin, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve bilim adamlarının katılımının sağlanması gerektiğini savunan bir süreçtir. Dünyada son dönemlerde, her dönüşüm uygulama projelerinde katılım kavramı fiziki planlamadan önce ele alınan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, ülkemizdeki kentsel dönüşüm uygulamalarına baktığımızda dönüşümün en önemli esasını teşkil eden bu kavramın eksikliği ve yeterince önemsenmediği görülmektedir. Kentsel dönüşüm konusunu kapsamlı hale getiren her konu kendi içinde ayrıntılı olarak ele alınabilir. Ancak tezin kapsamı içinde bu ayrıntılara fazla girilmeyerek, “kentsel dönüşüm kavramına, yasal boyutuna, Türkiye ve Dünyadaki uygulama örneklerine değinilecek ve bu projelerde rol alan aktörler rolleriyle beraber tanımlanacaktır. Bu bağlamda tezin amacı; kentsel dönüşüm projelerini oluşturma sürecinde katılımın tanımlanması ve bu sürece etki eden, katılan faktörleri belirlenmesi, ülkemizde kentsel dönüşümün yasal ve yönetsel boyutlarıyla, örneklerle birlikte incelenmesidir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde katılım kavramı kavramı üzerinde durulacak ve kentsel dönüşüm sürecinde katılımın rolüne değinilecektir. Üçüncü bölümde Türkiye’de kentsel dönüşümün gelişimi, kurumsal yapılanması ve yasal çerçevesi incelenecektir. Dördüncü bölümde ise Türkiye’de kentsel dönüşüm sürecinde örgütlenme, katılımcılar ve rollerinden bahsedilecektir. Ve son bölüm sonuç ve değerlendirme olarak kurgulanmıştır.Item Gecekondu dönüşüm projelerinin barınma hakkı bağlamında değerlendirilmesi : Çamlıtepe (Derbent) örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-06) Kömürcü, Süleyman Selçuk; Turgut, SırmaÜlkemizde gecekondu alanlarının geliĢimi tarihsel süreç içerisinde incelendiğinde üretilen politikalar ve yasal düzenlemeler sonucunda bu alanlar günümüzde ülke çapında kentlerin en önemli ortak sorunlarından biri halini almıĢtır. Öncelikle bu çalıĢmada barınma hakkı kavramının ortaya çıkıĢı ve tarihsel süreç içerisindeki değiĢimi incelenmiĢ olup günümüzde gecekondu alanları, kentsel dönüĢüm projeleri ve barınma hakkı kavramı arasındaki iliĢki ortaya koyulmuĢtur. Sonuç olarak da gecekondu sorununun çözümüne yönelik günümüzde en etkin uygulama aracı olarak kabul edilen kentsel dönüşüm projelerinin hazırlanma ve uygulanma aşamalarında belirleyici olan kriterler incelenmiş olup barınma hakkı kavramının bu kriterler içerisinde konumunun ne olduğu ve ne olması gerektiği Çamlıtepe (Derbent) Mahallesi dönüşüm projesi özelinde ortaya koyulmuştur.Item Kentsel sistemler çerçevesinde sürdürülebilirlik kavramı : Bahçelievler İlçesinde sürdürülebilir konut algısı(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-01) Karan, Tolga; Demir, GökselBu tez çalışmasının konusunu günümüzün en önemli konularından biri olan sürdürülebilirlik kavramının kentsel sistemler çerçevesindeki analizi oluşturmaktadır. Tez çerçevesinde öncelikle tezin başlığını ve konusunu oluşturan kavramlar, kentsel sistemler, kentsel dönüşüm ve sürdürülebilirlik açıklanmıştır. Teorik ve literatürde yer alan bu bilgilerin ardından, tezin uygulama kısmı gerçekleştirilmiştir. Uygulama, İstanbul’un en büyük, kalabalık ve önemli ilçelerinden biri olan Bahçelievler ilçesi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bahçelievler ilçesinde konu ile ilgili bir anket çalışması yapılarak, halkın sürdürülebilir konut hakkındaki düşünceleri ve bu konudaki algısı analiz edilmeye çalışılmıştır. Tez çalışmasında açıklanan bu kavramlar ve yapılan bu uygulama ile kentsel sistemler çerçevesinden sürdürülebilirliğin sağlanmasına yardımcı olmak, kentsel dönüşüm ile sürdürülebilirlik arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak ve halkın bu konudaki bilgi ve bilinç seviyesinin ölçülmesi hedeflenmiştir.Item Beklenen İstanbul depremi ve afet önleme/azaltma çalışmaları kapsamında yapılan uygulamaların Bağcılar ölçeğinde değerlendirilmesi(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-01) Çakal, Nuri; Turgut, SırmaÜlke topraklarının yüzde 42’si birinci, yüzde 24’ü ise ikinci derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Yüksek deprem riskine maruz ülkemizde, depremleri önleme imkanı olmadığına göre, etkilerini azaltıp, en az zararla atlatabilmek için, mevcut yapı stokunun depreme hazır hale getirilmesi gerekmektedir. Mevcut yapıların depreme dayanıksız olmasının sebebi, aşırı göç ile kentlerin plansız bir şekilde büyümesi, binaların yapım aşamasında hiçbir mühendislik hizmeti almamış olması, yerel yönetimlerin denetimsizliği, hatalı yer seçim kararları olarak sıralamak mümkündür. Tez kapsamında; 1. bölümde; deprem ile ilgili genel bilgi verilerek, İstanbul’da meydana gelen depremler, İstanbul’ un konumu ve 1999 Marmara depreminden sonra İstanbul için hazırlanan afet önleme ve azaltma raporları üzerinde durulacaktır. 2. bölümde; Bağcılar İlçesinin genel yapısı, konumu, tarihi gelişimi, sosyal yapı ve nüfus özellikleri üzerinde durularak Bağcılar İlçesinin genel bir portesi çizilecektir. 3. bölümde; Bağcılar İlçesinin depremselliği ve senaryo depremlerinde Bağcılarda meydana gelmesi tahmin edilen sonuçlar üzerinde durulacaktır. Kentsel dönüşüm ve kentsel risk alanlarının hangi parametrelere göre belirlendiği üzerinde durularak, uygulandığında can kayıplarını ne kadar engelleyebileceği irdelenecektir. 4. bölümde, depremde ağır hasar göreceği tahmin edilen binaların tespiti ve yapılması gerekenler üzerinde durulacaktır. Yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarının değerlendirilmesi, yol haritasının belirlenmesi için Bağcılar Belediyesinin İmar ve Şehircilik Müdürlüğünde çalışan personelle yapılan anket üzerinde durulacaktır. Bu çalışmanın temel amacı, can emniyeti ön planda tutularak depremden önce yıkılacak olan binaların tespitinin gerçekleştirilmesini sağlamaktır.Item Kentsel dönüşüm çerçevesinde kentsel rehabilitasyon ve Sakarya Akıncılar Mahallesi örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-06) Akdoğan, İbrahim; Aysu, EmreÜlkemizde özellikle son yirmi yılda artan nüfus artışı ve kentlere göç, beraberinde kentlerde çarpık yapılanmayı da getirmiştir. Kırsal kesimde sürekli artan nüfus ve ekonomik nedenlerle kente göçen bireyler, buralarda şehir ve bölge planlamadan uzak bir şekilde yerleşik hayata geçerek, gerek kentsel mimari ve şehir planlama açısından, gerekse bireylerin yaşam koşulları açısından sağlıksız yerleşim birimlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kentleşmenin sosyolojik bir olgu olarak daha fazla hissedildiği günümüzde ise bu çarpık yapıların sadece buralarda yaşayan bireylerin değil, aynı zamanda toplumun da yaşam kalitesini olumsuz etkilediği, bu olumsuz etkilenimin ise iş gücünden sosyal toplumun birçok dinamiğine kadar kendini hissettirdiği görülmüştür. Bu nedenle, bu gibi yerlerde yaşayan bireylerin yaşam koşullarının iyileştirilmesi, toplumsal refahın arttırılması ve şehircilik açısından daha sağlıklı yerleşim birimlerinin inşası için, bu gibi yerlerin yeniden rehabilite edilmesi gerekir. Ancak bunun için ekonomik, sosyal ve kültürel anlamda bir takım önlemlerin alınması gerekir. Bu nedenle bu çalışmada, Sakarya Akıncılar Mahallesi örneğinden yola çıkılarak, şehir ve bölge planlama açısından yapılacak rehabilitasyon çalışmalarının ekonomik, sosyal ve kültürel etkenlerden etkilenme derecelerinin açıklanması amaçlanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; kentsel dönüşümün gerek deprem, gerekse yaşam standartları gereği zorunlu olduğu bölgelerde, ekonomik olarak hem bölgenin hem de halkın desteğinin olmadığı durumlarda merkezi hükümetin destek olması gerekmektedir. Nitekim araştırma sonuçlarında da bölgede yaşayan halk, dönüşümün gerekli olduğunu ve dönüşüme istekli olduklarını, ancak ekonomik yönden çekinceleri olduğunu ifade etmiştir. Yine bölge sakinleriyle yapılan anket sonuçları, deprem güvenliği ile ilgili yeterli bilgi sahibi olunamadığını da ortaya koymaktadır.Item Kent içinde kalmış endüstri alanlarının dönüşümü : Sancaktepe İlçesi Emek Mahallesi örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-06) Baykal, Ahmet; Aysu, EmreEndüstri devrimi ile beraber artan sanayileşme, beraberinde yeni bir işçi sınıfının doğmasını ve kent kültürünün oluşmasını getirmiştir. Bu yeni işçi sınıfı işyerlerine daha yakın olması açısından çalıştıkları fabrikalara yakın yerlere yerleşim birimleri kurarak, zamanla buraların da yerleşim birimi haline gelmelerine neden olmuştur. Çünkü kuruluşları itibariyle sanayiler, toplumların yaşayış ve çevre sağlıkları ya da çeşitli ekonomik sebepler gereği, yaşamsal alanların dışına inşa edilmiştir. İnsanların bu yerleri yerleşim haline getirmeleriyle beraber, söz konusu üretim tesisleri ekonomik değerlerini tamamlayana kadar işlemeye devam etmekte, ardından da yerlerini kentleşmeye bırakmaktadır. Öte yandan ekonomik değerini yitirme ve kentleşme süreci oldukça belirsiz kavramlar olup, genellikle bu yerlerin sadece barınma amaçlı dönüştürülmesi sonucunda, şehir ve bölge planlama açısından ciddi sıkıntılar yaşanabilmektedir. Özellikle bireylerin sosyal gereksinimlerini hiçe sayan bu yerlerin bir şekilde konuttan daha etkili bir getiri alanına dönüştürülmesi gerekir. Bu nedenle bu çalışmada, bu alanların şehir ve bölge planlama açısından daha verimli kullanımı üzerinde durulmuştur. Çalışmada, bölgede faaliyet gösteren fabrika çalışanları, bölge sakinleri ve fabrika yöneticileri ile ayrı ayrı anket çalışması yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; bölgede bulunan fabrika sahipleri, dönüşümün gerek eski yerlerdeki konut getirisi açısından, gerekse yeni gidilen yerlerdeki imkanlar açısından olumlu görürken, fabrikalarda çalışanlar ise ulaşım açısından bir sorun yaşadıklarını ancak bu sorunun yerel yönetim tarafından giderileceğine inandıklarını ifade etmişlerdir. Bölge sakinleri ise özellikle alışveriş merkezleri, sosyal ve kültürel alanların daha fazla olması gerektiğini ifade etmişlerdir. Her ne kadar dönüşüm eski siteme göre olumlu kabul edilse de, daha fazla sosyal ve yaşamsal alanların yapılmasının gerekli olduğu ileri sürülebilir.Item Koruma amaçlı bölgesel planların kentsel yaşama etkilerinin değerlendirilmesi : Beyoğlu örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-02) Çakmak, Fatih; Demir, GökselKoruma amaçlı bölgesel planlar; tarihi çevrelerin, hızla değişen yaşam koşulları, hızlı kentleşme, nüfus artışı, sanayileşme ve teknik gelişmelerle doğal ve kültürel varlıkların yok olmadan korunması, bakımı ve günümüz yaşamı ile bütünleştirilerek kullanılabilmesi amacı ile yapılan planlardır. Beyoğlu ilçesi koruma amaçlı nazım imar planı da bu amaç doğrultusunda hazırlanmış ve Beyoğlu’nun sahip olduğu geçmişten gelen kültürel ve doğal varlıklarını, güzelliklerini geleceğe güvenle taşımayı ve yeni gelişmelerle adapte etmeyi amaçlamaktadır. Toplam 260 sayfadan oluşan plan raporunun hazırlanma sürecinde Beyoğlu Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi birlikte tam bir koordinasyon içinde çalışmışlardır, ayrıca planı hazırlama safhasında tüm ilgili kuruluşlardan görüş ve onaylar alınmıştır. Tezin ana içeriğinde “Beyoğlu İlçesi Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı'nın getireceği çevresel etkiler tüm detaylarıyla incelenecek ve plan doğrultusunda tartışılacaktır.Item Toplu konut projelerinde çevresel yatırımlar sonucu oluşan tasarrufun hesaplanması(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-03) Yörük, Mustafa; Türkdoğan, F. İlterDoğal kaynaklarımızın bilinçsiz tüketimi günümüzün en önemli sorunları arasındadır. Bu sorunların çözümünde rol oynayabilecek, suyu verimli kullanan ürünler ile altyapı ve arıtma mekanizmalarını bozan veya zorlayan yüklerin engellenmesi bu tez çalışmasının konusunu oluşturmaktadır. Bu tez çalışmasında öncelikle kentsel yenilenme ve dönüşüm mekanizmaları, TOKİ ve KİPTAŞ özelinde incelenmiştir. Çeşitli sebeplerden ötürü yenilenen kent dokusunun, müstakil yaşamdan ziyade toplu konut yerleşkelerine olan yönelimleri ve yeni üretilecek yapılarda çevresel yatırımlar yapılması sonucu sağlanacak fayda değerlendirilecektir. İnşaat yapımı sırasında gri su toplama ve yağ ayırma sistemlerinin ilk yatırım maliyetlerine getireceği yük, örnek bir projede incelenecek, verimli su kullanımı ve kanalizasyon şebekesi yoğunluk yüklerini azaltacak bu tür sistemlerle elde edilecek maksimum fayda vurgulanacaktır.Item Afet odaklı kentsel dönüşüm : Rize Timya Vadisi örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-05) Sarı, Ümit Hüseyin; Özden, Pelin PınarBu tezin amacı afet odaklı kentsel dönüşüm kavramının, araçlarının, yöntemlerinin, çevreye olan etkilerinin, Türkiye'deki uygulamalarının ve bu bağlamda uygulanan Rize Timya Vadisi örneğinin incelenmesidir. Tez kapsamında incelenen Rize'nin ilk kentsel dönüşüm projesi, Rize Belediyesi ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKĠ) tarafından geliştirilmiştir. Çalışmada projenin fiziksel ve mekânsal analizlerinin yanında detaylı bir çevresel analizi yapılmış, dönüşüm stratejisi ve hak sahipleri ile uzlaşı yöntemleri ele alınmıştır. Araştırma kapsamında fiziksel mekân analizleri, gözlem ve görüşmelerde elde edilen veriler ışığında, bulgular sonuç bölümünde irdelenmiştir. Bu çalışmada yapılan değerlendirmeler sonucunda afet riskli alanlar için üretilen planlama, kentsel dönüşüm ve çevre alanlarındaki önerilerin hem henüz devam etmekte olan bu proje hem de Rize'de uygulanacak diğer projeler için bir katkı sağlaması hedeflenmiştir.Item Afete duyarlı kentsel planlama ve dönüşüm süreci ; Bahçelievler örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-04) Mutlu, Ömer Faruk; Esen, AdemÜlkemiz kentleri aşırı nüfus yığılmaları, çarpık kentleşme, afet tehlike ve riskleri, yanlış yer seçimi kararları gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanan sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunların her biri, ülkemiz için kentsel dönüşüm ihtiyacını doğuran faktörlerdir. Bunun yanı sıra bir başka kent yenileme nedenini ise, afetler ve afet riskleri oluşturmaktadır. Kent yenileme anlayışından faydalanılarak kentlerimizde meydana gelen doğal afetlerin kayıpları ortadan kaldırılabilir. Bu kapsamda, İstanbul metropoliten alanı içerisinde önemli bir konuma sahip olan Bahçelievler İlçesinde kentsel planlama ve kentsel dönüşüm kavramları doğal afetler kapsamında incelenmiştir. Yoğun gündem konusu olan ve Bahçelievler ilçesinde gerekliliği her geçen gün daha da önem arz eden “Kentsel Dönüşüm” kavramının tartışıldığı bir süreçte bu tez çalışması ile yerel ve merkezi idarenin getirilen öneriler doğrultusunda dikkatinin çekilmesi amaçlanmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın amacı, çalışmaya esas olan afetin kavramsal çerçevesi, etkileri, yönetim safhaları ve tehlike kavramları açıklanarak çalışmanın teorik çerçevesi belirlenmiştir. İkinci bölümde Türkiye’nin mevcut afet yönetim sistemi ele alınarak ülkemizde meydana gelen 1999 Marmara ve 2011 Van-Erciş depremleri incelenmiş buna karşın uluslararası ölçekte ABD ve Japonya’nın afet yönetim sistemlerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde kent ve kentleşme kavramlarının gelişimi, kentsel risk kaynakları ve afetlerle ilişkileri kurulup, kentsel dönüşümden yararlanarak afet zararlarının azaltılması için yapılması gerekli genel planlama ilkeleri ve yöntemlerinden bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde çalışma alanının; konumu, tarihsel gelişim süreci, fiziki ve sosyal analizleri yapılarak kentsel dönüşüm sisteminin işleyiş tarzı irdelenmiş tez çalışmasının amacı doğrultusunda kentsel dönüşüme yönelik önerilerin altlıkları oluşturulmuştur. Beşinci ve son bölümde ise Bahçelievler İlçesinde kentsel dönüşümden yararlanarak afet zararlarının azaltılmasına yönelik müdahale kararlarından bahsedilmiştir.