Yüksek Lisans & Doktora
Permanent URI for this communityhttp://acikerisim.bau.edu.tr:4000/handle/123456789/11
Browse
Item Kentsel ölçekte İstanbul raylı sistem gelişiminin 21. yüzyıl demiryolu rönansı kapsamında değerlendirilmesi(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-04) Şimşek, Elif; Özden, Pelin PınarUlaşım sorunu, araçların değil insanların ulaşımının sağlandığı toplu taşımacılığın gelişmesi ile birlikte çözüme kavuşacaktır. Toplu taşımacılığın ön plana çıkması ile birlikte, nüfus yoğunluğu ve sosyo-ekonomik durum gibi parametrelere bağlı olarak gelişen ulaşım talebini karşılamak üzere yüksek yolcu taşıma kapasiteli, hızlı, çevreci ve sürdürülebilir bir sistem olan raylı toplu taşıma sistemi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrasında otomobildeki seri üretimle beraber otomobil sahipliğinin artışı kentlerde bireysel ulaşımın payını artırmıştır. Esnekliği sayesinde o dönem kentiçi ve şehirlerarası ulaşımda hâkim tür olan demiryolundan yolcu çekmiş, toplu taşımanın payını düşürmüştür. 1973 Petrol Krizi ile başlayan süreç, küresel ısınma tartışmaları beraberinde özel araç odaklı ulaşımın kentleri yok ettiğinin farkına varılmasıyla kaynak, enerji, zaman, gürültü, hava kirliliği, ruhsal-fiziksel tehlikeler, çevre estetiği ve kent mekânlarının yok olması gibi sorunları en aza getirmek için kentler raylı sistemler ağı kurmada yarışa geçmişlerdir. Demiryolu Rönesansı, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında ilk atılımını yapan ve hızla genişleyen, ancak 20. yüzyıl ortalarında göreli bir durgunluk—hatta gerileme—süreci yaşayan kentiçi raylı sistemlerin 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren yaşadığı genişleme, mevcut sistemlerin iyileştirilmesi, teknolojik atılımlar, yeni finansman / inşa modelleri ve yeni işletme/kalite anlayışına yönelik gelişmelerin tümüne verilen addır. Son 30 küsur yılda yaşanan bu süreç, 21. yüzyılın ilk 10 yılında aynı hızla devam etmiştir ve 2025 yılına gelindiğinde dünya nüfusunun yüzde 60’ının kentlerde yaşayacağı öngörüsü ışığında ivmesini arttıracağı düşünülmektedir. İstanbul gerek yerel gerekse merkezi yönetim yatırım kararları ile biçimlendirilen sürdürülebilir gelişme sağlanmasına yönelik üretilecek, mekânsal gelişme stratejileri ve modellerine ilişkin alternatifler açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sebeplerle İstanbul kentiçi raylı sistemlerinde kazanılan deneyimler diğer kentlerimizde kentiçi raylı sistem kurmada büyük ölçüde tecrübe kaynağı olması açısından dikkatli irdelenmesi, doğru analiz edilmesi gerekmektedir.