Yüksek Lisans & Doktora
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.14719/11
Browse
1 results
Search Results
Item Toplu taşımada troleybüs sistemi ve Malatya örneği(Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015-04) Hedekoğlu, Mehmet Zeki; Ilıcalı, MustafaTroleybüs sistemleri ilk olarak 19. yüzyıl sonlarında kullanılmaya başlanmış ve 1930’lu yıllarda büyük bir yaygınlık kazanmıştır. Sonraki yıllarda birçok Şehirde, yerini çoğunlukla daha ucuz olması sebebi ile dizel otobüslere ve kısmen yolcu kapasitesi sebebi ile tramvay sistemlerine bırakmıştır. 1970’lerdeki petrol krizi, artarak devam eden fosil yakıt bağımlılığı ve bu yakıtların çevreye ve insan sağlığına olumsuz etkileri gibi sebepler, tekrar alternatif enerji kaynaklarına ve bu kaynakları kullanan sistemlere dönmeye yönelik çabaları artırmıştır. Bu kaygıların ve çabaların neticesinde birçok şehir mevcut Troleybüs hatlarını korumuş, araçlarını ve sistemlerini modern teknolojilerle iyileştirmiş ve hatlarını genişletmiştir. Bazı şehirler ise eski Troleybüs hatlarını yenileyerek tekrar işletmeye almayı planlamaktadır. Tramvayların ilk maliyeti ve alt yapı inşaatı esnasında çevreye verdiği rahatsızlık seviyesi oldukça fazladır, ama elektrikle işletildiği ve daha fazla yolcu taşıma kapasitesine sahip olduğu için işletme maliyetleri daha düşük olabilmektedir. Dizel otobüslerin ilk yatırım maliyetleri azdır ancak ömürleri de tramvaya göre çok daha azdır ve işletme maliyetleri oldukça fazladır. Troleybüs sistemi ise Tramvay ve Dizel Otobüs sistemlerinin iyi özelliklerini birleştiren bir sistem olarak güçlü bir alternatif oluşturmaktadır. Elektrikli tahrik sisteminin bütün avantajlarını kullanan troleybüs sistemlerinde 120-180-250 kişilik kapasiteye sahip yüksek kapasiteli ve konforlu araçlar kullanılmaktadır. Hareket etmek için elektrik motoru kullanan bu araçlar lastik tekerlekli oldukları için klasik yol üzerinde gitmektedirler. Enerjilerini tramvay sistemleri gibi havai hattan alırlar. Normalde ayrılmış yola ihtiyaçları yoktur, ancak, ayrılmış hat uygulamaları ve sinyalizasyon sisteminde öncelikli olmaları durumunda hızları ve verimlilikleri oldukça artmaktadır. Sistemi kullanan yolcular sistemin türüne göre bilet ücretlerini durak girişlerinde veya araç üstünde ödeyebilmektedir. Yüksek kapasiteli araçları sayesinde saatte 2000-10000 yolculuk bandında troleybüs sistemlerinin maliyet açısından uygun çözüm oldukları görülmektedir. Kurulacak tesislerin ve alınacak araçların maliyeti dizel otobüs sistemlerine göre fazladır, ancak, bu fark sistemin hizmet ömrü süresinden çok daha kısa bir sürede kapanmaktadır. Modern havai hat tasarımları şehrin görüntüsüne etkiyi büyük oranda azaltmış ve akım toplama sistemleri çok daha fazla güvenilir hale getirilmiştir. Hibrit troleybüslerin küçük dizel motorlar veya geliştirilmiş batarya üniteleri ile katenersiz gidebilme yeteneği sayesinde tarihi bölgelerdeki görüntüsel hassasiyetin korunması sağlanabilmektedir. Şu anki teknoloji ile enerjinin havai hattan (katener) alınması en verimli yöntemdir. Ayrıca, araç üstü ve sabit enerji depolama sistemlerinin kullanılması ile enerji verimliliği daha da arttırıla bilinmektedir. Tramvay planları, özellikle yoğun talebin olmadığı yerlerde maliyet sınırına takılmaktadır. Farklı “Yeşil” otobüs teknolojileri denenmektedir, ancak ya yeterli seviyeyi yakalayamamakta, ya planlanandan daha az çevreci çıkmakta, ya da ilk düşünülenden daha pahalıya mal olmaktadırlar. Belli seviyelerde yolculuk talebi olan yerlerde Troleybüs sistemleri kesinlikle daha ciddi bir alternatif olarak incelenmelidir. İspanya, Venezuela ve İtalya’daki yeni sistemler yeni nesil troleybüslerin performansına yönelik gerçek veriler sunmaktadır. Leeds ve Valenciennes şehirlerinin de aralarında olduğu bazı şehirler, tramvay sistemlerinin çok pahalı olmaları sebebi ile yerlerine troleybüs sistemi kurmayı planlamaktadır. Helsinki toplu taşıma işletmecileri 2016 yılından itibaren troleybüs sisteminin yeniden şehirde kullanılması yönünde çalışmalarına devam etmektedir. Türkiye’de de birçok işletmeci kuruluş, şehir içi toplu taşıma planlamasında elektrikli taşıma modlarına yönelik alternatifleri gündemlerine alarak değerlendirmektedir. Ġ İstanbul örneğinden sonra birçok il Metrobüs adı ile anılan Hızlı Otobüs Taşımacılığı (BRT) sistemini ve Tramvaya alternatif olarak Troleybüs sistemini incelenmeye başlamıştır. Türkiye’nin bir çok ilinde troleybüs sistemi ile ilgili fizibilite çalışmaları devam etmektedir. İlk olarak Malatya Büyükşehir Belediyesi alternatif toplu taşıma modları arasında yaptığı kapsamlı sistem karşılaştırmaları sonunda, nüfus artış hızı, yolculuk değerleri, yol yapısı, hız, konfor, güvenlik, yakıt maliyeti, çevre temizliği, sürdürülebilirlik vb faktörleri dikkate alarak en uygun toplu taşıma sisteminin troleybüs sistemi olacağına karar vermiştir. Bu karar doğrultusunda da çalışmalar başlatılmış ve 2015 yılının başı itibariyle sistemin kurulumu tamamlanmış ve 10 tane 24,7 metrelik araçla sistem işletilmeye hazır hale getirilmiştir.